فرجام چهارسال بی ‌توجهی خودرویی به محیط‌ زیست

به گزارش سیونا، در سالی که رو به‌پایان است، بازار خودرو در ایران نابسامانی‌هایی را تجربه کرد. پیش‌فروش خودرو با شیوه‌هایی که گاهی بحث برانگیز هم شدند، روشی بود که برای آرامش بخشیدن به این بازار امتحان شد. این در حالی بود که دو خودروساز اصلی کشور از خودروهای جدیدی رونمایی کرده‌اند که قرار است فروش آنها به‌طور گسترده از سال آینده شروع شود، اما از همین حالا هم مشمول طرح‌های پیش‌فروش شده‌اند. اما سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید پیش‌فروش این خودروها بدون اخذ مجوزهای زیست‌محیطی از این سازمان صورت گرفته و به همین دلیل، شماره‌گذاری آنها ممنوع است.
داستان مخالفت‌های محیط‌زیستی با تولیدات خودرویی و همچنین برخی خودروهای وارداتی به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. بر این اساس، در حالی که قرار بود از سال ۱۳۹۶ به این سو تمام تولیدات داخلی استاندارد یورو۵ داشته باشند، به بهانه تحریم این سختگیری ها کنار گذاشته شد و در حالی که اعلام شده بود از ابتدای سال ۱۳۹۹ این تصمیم لازم‌الاجرا است اما به نظر می‌رسد همچنان در اجرای این تصمیم سستی‌های دیده می‌شود. اما ماجرا از چه قرار است؟
اخذ استانداردهای محیط‌زیستی، یکی از محورهای اختلاف میان خودروسازان و نهادهایی مانند سازمان حفاظت محیط‌زیست و همچنین سازمان استاندارد ایران است. در سال‌های اخیر قرار بود استانداردهای ۸۵گانه تولید خودرو به شکلی جامع، حوزه استاندارد خودرو را پوشش بدهند ولی به‌دلایل مختلف ازجمله اعمال تحریم بر اقتصاد کشور و همچنین بروز بحران‌های مالی در حوزه تولید خودرو، به کنار گذاشته شدند. حال به‌نظر می‌رسد با کاهش تحریم‌ها و چشم‌انداز مثبتی که طی چند روز اخیر ایجاد شده، حالا فشارها برای از سرگیری اعمال این استانداردها نیز افزایش پیدا کرده است.
روز گذشته عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به همین موضوع گفت: «فروش یا پیش‌فروش خودروهایی که مجوز محیط ‌زیست را نگرفته ‌اند، غیرقانونی است و براساس پیگیری سازمان حفاظت محیط ‌زیست، جلوی این تخلف گرفته می‌شود.»
کلانتری با اشاره به اینکه مساله پیش‌ فروش خودرو بدون اخذ مجوز محیط‌زیست به ریاست‌ جمهوری نیز منعکس شده است، ادامه داد: «خودروهای جدیدی که مجوز محیط ‌زیست را اخذ نکرده ‌اند، اجازه پیش ‌فروش ندارند.»
معاون رئیس‌جمهور افزود: «این موضوع را به ریاست جمهوری منعکس کرده‌ایم تا جلوی این کار را بگیرند. وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز اعلام کرد اجازه پیش ‌فروش داده نشده و باید جلوی این کار گرفته شود.»
  خودروهای تازه ‌واردی که مشکل ‌دار شدند
اما منظور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کدام خودروهاست؟ بهزاد اشجعی، دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست در پاسخ به این پرسش به خبرنگار «دنیای ‌خودرو» گفت: «بر اساس قانون هوای‌ پاک، سازمان حفاظت محیط ‌زیست مسئول صدور مجوز برای شماره‌ گذاری خودروها اعم ‌از وارداتی یا تولیدی است هرچند در سال‌های اخیر، این موضوع کم‌ و بیش زیر پا گذاشته شده است.» 
او ادامه داد: «قرار بود از سال ۱۳۹۶، تولیدات خودرویی در کشور حداقل استاندارد یورو۵ داشته باشند و تولید خودرو با استاندارد یورو۴  و پایین‌تر ممـــــــنوع شود اما متاسفانه از این قانون عدول شد. با این همه، قرار بود از ابتدای سال ۱۳۹۹، این تصمیم اجـــرایی شود، تصمیمی که متاسفانه اکنون نیز به صورت تمام و کمال اجرا ‌نمی‌شود.»
اشجعی گفت: «‌به‌ عنوان ‌مثال یکی از خودروهایی که قرار است تولید شود هنوز مجوزهای زیست‌محیطی را دریافت نکرده، بنابراین شماره‌گذاری آن از نظر سازمان محیط‌ زیست غیرقانونی است. با این‌ حال شاهد پیش‌ فروش خودروهایی هستیم که قرار است در آینده به مشتریان تحویل داده شوند اما فاقد مجوزهای زیست‌ محیطی هستند.»
تعویق اجرای استانداردهای ۸۵گانه خودرویی
چند ماه پیش سازمان حفاظت محیط زیست، الزام به توقف تولید خودروهای با استاندارد یورو ۴ را در مورد حدود ۲ هزار و ۲۰۰ تاکسی نوساز زیر پا گذاشت. 
این اتفاق به دنبال درخواست سازمان تاکسیرانی شهرداری تهران برای شماره ‌گذاری تاکسی ‌های دارای استاندارد یورو ۴ رخ داد، آن هم در شرایطی که سازمان حفاظت محیط زیست بارها تاکید کرده بود که جلوی شماره‌گذاری خودروهای یورو۴ در سال ۹۹ را خواهد گرفت.
جالب اینجاست که  این سازمان از قول مساعد سازمان حفاظت محیط زیست برای شماره ‌گذاری ۵۰۰ تاکسی نوسازی شده با استاندارد یورو۴ هم خبر داده بود. این در حالی است که تحریم ها، رعایت استانداردهای ۸۵گانه خودرویی را که سال ‌هاست به مساله ‌ای جدی میان خودروسازان و سازمان حفاظت محیط ‌زیست بدل شده است نیز به تعویق انداخته‌اند.