سایه سنگین جهش نرخ ارز بر صرفه‌جویی‌های ارزی خودروسازان

به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، موضوع داخلی‌سازی قطعات خودرو و استفاده از اصطلاح تعمیق داخلی‌سازی در شرایطی کلید خورد که کشور با شوک شروع دوباره تحریم‌ها و عدم ورود قطعات مواجه بود. در این شرایط بود که داخلی‌سازی دوباره مطرح شد و سیاست‌ها به سمتی حرکت کرد که استفاده از ارز برای واردات به کمترین حد خود برسد و احتمالا قیمت خودرو نیز ارزان‌تر تمام شود. این در شرایطی است که با گذشت ۲سال از نهضت داخلی‌سازی و اعلام ارقام میلیون دلاری در صرفه‌جویی ارزی، تورم و قیمت ارز هرچه خودروسازان با توسعه و تعمیق داخلی‌سازی برای کنترل و کاهش قیمت خودرو رشته بودند را پنبه کرده است. بدین‌ترتیب عملا نه‌تنها قیمت‌ها کاهش پیدا نکرده، بلکه حتی ثابت هم نمانده و مزایای داخلی‌سازی در بحث قیمت تمام‌شده بی‌اثر شده است.
   افزایش تیراژ خودرو با داخلی‌سازی یا واردات؟
طی سال جاری و تا پایان تیرماه، میزان تیراژ خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش پیدا کرد و خودروسازان توانستند پس از دو سال کاهش تیراژ دوباره روند صعودی را در تولید تجربه کنند. در این بین، برخی افزایش تیراژ را به داخلی‌سازی ارتباط دادند و افزایش تعداد قطعاتی که داخلی‌ شده‌اند را در افزایش تولید خودروسازان موثر دانستند. اما برخی نیز داخلی‌سازی را خیلی در این افزایش تیراژ موثر نمی‌دانند و دلایل دیگری ازجمله تسهیل واردات از سوی بانک مرکزی و گمرک را در آن دخیل می‌دانند. این در حالی است که به گفته خودروسازان، غیر از قول‌هایی که از سوی بانک مرکزی و گمرک داده شده، در عمل گشایشی اتفاق نیفتاده است.
   بی‌تاثیری داخلی‌سازی بر کاهش قیمت خودرو
در همین زمینه، یک کارشناس و فعال صنعت خودرو و قطعه که از وضعیت تولید آگاهی دارد به روزنامه «دنیای خودرو» می‌گوید: «واقعیت این است که داخلی‌سازی هرچند می‌تواند به افزایش تیراژ کمک کند، اما در کاهش قیمت‌ها تاثیری ندارد. ضمن این‌که اصولا داخلی‌سازی که بارها از سوی مسئولان وزارت صمت و خودروسازان و قطعه‌سازان در مورد آن صحبت می‌شود، هرچند در افزایش تولید مؤثر بوده، اما تاثیر جهشی بر تیراژ خودرو نداشته است.»
   نیاز بازار به ۷۰۰هزار دستگاه خودرو 
این کارشناس که خواسته نامی از او برده نشود، در ادامه با اشاره به تاثیر تسهیل واردات بر افزایش تیراژ خودرو می‌افزاید: «با توجه به تغییراتی که در این سیستم شاهد بوده‌ایم، به نظر می‌رسد فعلا اجازه واردات قطعه به قطعه‌سازان داده می‌شود، اما در عمل مشکلات تامین مالی و تامین ارز عملا روند واردات را مختل کرده است.»
   ۸۴میلیون دلار داخلی‌سازی
به نظر می‌رسد با توجه به روندی که خودروسازان از ابتدای سال در پیش گرفته‌اند، میزان تولید خودرو حداقل به یک‌میلیون دستگاه خودرو خواهد رسید. هرچند در حال حاضر میزان واردات قطعه و مواد اولیه به دلیل عدم وجود ارز کاهش پیدا کرده است. از این منظر، درصورتی‌که ارز واردات قطعات تامین نشود، طی ماه‌های پیش رو ممکن است میزان تولید کاهش پیدا کند یا بر میزان تولید خودروهای ناقص افزوده شود.» این کارشناس و فعال صنایع خودرو و قطعه می‌افزاید: «ابتدای سال و براساس آمارها ۸۴میلیون دلار داخلی‌سازی انجام شده است، البته به شرط آن‌که هر خودروساز به تیراژ ۶۰۰هزار دستگاهی برسد.»
   مشکلات واردات ملزومات تولید؛ تهدیدی برای داخلی‌سازی 
به دلیل مشکلاتی که بر سر راه واردات ملزومات تولید قرار گرفته، داخلی‌سازی قطعات هم آن‌طور که باید تأثیرات عظیم خود را نشان نداده است. در چنین شرایطی، اگر بنا به هر دلیلی ازجمله عدم‌تامین ارز واردات قطعات محدود شود، میزان تیراژ کاهش می‌یابد یا بر تولید خودروهای ناقص افزوده می‌شود. آن‌طور که از اظهارات مسئولین برداشت می‌شود؛ در صورت عدم‌همکاری بانک مرکزی با خودروسازان و قطعه‌سازان در تامین ارز، میزان تولید در ماه‌های پیش رو به کمتر از ۲ هزار دستگاه نزول پیدا خواهد کرد. همچنین در صورت عدم همکاری گمرک برای ترخیص قطعاتی که در گمرکات انبارشده، میزان خودروهای ناقص روند افزایشی خود را ادامه خواهد داد. بر این اساس اصولا داخلی‌سازی نه‌تنها بر کاهش قیمت تمام‌شده تاثیری نخواهد داشت، بلکه روی افزایش تیراژ نیز بی‌اثر خواهد بود.