نارضایتی رئیس‌جمهور از روند نوسازی فرسوده‌های سنگین

به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، نوسازی ناوگان حمل و نقل یکی از مهم‌ترین پروژه‌های دولت دوازدهم برای کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها و کاهش مصرف سوخت بود، این در شرایطی است که اجرای این پروژه با آغاز تحریم‌های بین‌المللی همزمانی پیدا کرد و اجرای آن با کندی صورت گرفت. در زمستان سال ۹۶ حسن روحانی رئیس‌جمهور خود در مراسمی شرکت کرد که عقد قراردادها و تفاهم‌نامه‌های امضا شده در آن مراسم از خروج و جایگزینی ۲۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده سنگین تا پایان کار دولت دوازدهم خبر می‌داد. این طرح از آنجاکه اسقاط و جایگزینی بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده سنگین را در خود جای داده و با پیگیری رئیس‌جمهوری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، نفت و همچنین بانک مرکزی نیز در آن حضور داشتند، ابرپروژه اسقاط خودروهای سنگین نام گرفت.
همان‌طور که عنوان شد دولت ‌خواهان آن بود که به واسطه این طرح عظیم با بحران آلودگی هوا مقابله کند و از سوی دیگر مصرف سوخت را به میزان زیادی کاهش دهد از سوی دیگر به توسعه صنایع خودرو کمک کند. با این شرایط اما این ابرپروژه در برجام برنامه‌ریزی شده بود و هنوز تحریمی نیز کشور را تهدید نمی‌کرد. در آن مقطع، دولت امیدوار بود در کنار تولیدات داخل، از خودروسازان خارجی نیز برای پیشبرد ابرپروژه اسقاط خود کمک بگیرد و حتی روی تامین مالی از خارج نیز حساب باز کرده بود. با این حال، حدود دو ماه پس از رونمایی رئیس‌جمهوری از ابرپروژه اسقاط، آمریکا از توافق هسته‌ای و برجام خارج شد و رئیس‌جمهوری این کشور اعلام کرد تحریم‌هایی سختگیرانه را علیه ایران به‌ویژه خودروسازی کشور برقرار می‌کند. سه ماه پس از نقض برجام، آمریکا خودروسازی کشور را تحریم کرد و به شرکت‌های خارجی هشدار داد که در صورت هرگونه همکاری با شرکت‌های خودروساز ایرانی آنها را به واسطه جرایم مادی و معنوی تنبیه خواهد کرد.
با تحریم صنعت خودرو، تردیدهای فراوانی در مورد اجرایی شدن و به سرانجام رسیدن ابرپروژه اسقاط پیش آمد و نظر بیشتر کارشناسان این بود که طرح موردنظر حداقل در موعد مقرر انجام نخواهد شد. دلایل آنها برای این پیش‌بینی، به مسائلی مانند خروج شرکای خارجی از بخش تجاری‌ساز صنعت خودروی کشور و افت شدید تیراژ تجاری‌سازان در کنار مشکلات مالی مربوط می‌شد. در واقع با تحریم خودروسازی، این صنعت از چند جهت تحت‌فشار قرار گرفت، به‌ویژه در بخش تامین قطعات و تولید. با توجه به سختگیری آمریکایی‌ها در تحریم ایران، شرکای خارجی خودروسازی چه در بخش سواری‌سازی و چه در بخش محصولات تجاری، از ایران خارج شدند.
با خروج خارجی‌ها، تیراژ در خودروسازان تجاری کشور که همان زمان نیز زیر ظرفیت خود تولید می‌کردند، بیشتر افت کرد و از آن‌سو با افزایش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه، هزینه تولید نیز به‌شدت بالا رفت. مجموعه این اتفاقات سبب شد ابرپروژه اسقاط به نوعی در کما فرو برود و تردیدهایی جدی در مورد سرنوشت آن ایجاد شود. با این شرایط حالا حسن روحانی رئیس‌جمهور از کندی روند این طرح با اعمال تحریم‌های آمریکا سخن می‌گوید. آنچه مشخص است اگر این طرح طبق برنامه‌ریزی دولت پیش می‌رفت تا پایان کار دولت دوازدهم یعنی تا سال آینده شاهد خروج ۲۰۰ هزار خودروی سنگین فرسوده بودیم. خودروهایی که این روزها نقش اساسی در آلودگی هوا ایفا می‌کنند.