به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، این پروژه، با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، شهرداری تهران وشرکت‌های مختلف دانش‌بنیان در بخش خصوصی و دولتی انجام شده و ظاهرا رکوردهایی هم داشته، این در حالی است که برخیشواهد نشان می‌دهند این پروژه، درواقع سرمشق چینی دارد که از قضا بسیار هم موفق بوده است. اما آیا ایران می‌تواند با بومی‌سازیصنعت تولید قطار در داخل و در مسیر توسعه چینی این صنعت حرکت کند؟
شهردار تهران در گفت و گو با سیونا با اشاره به بومی‌سازی قطارهای مترو در ایران گفت: «در بسیاری از کشورهایی که ما در زمینهمترو از آنها کمک می‌گیریم، با همین پروژه قطار ملی، این کشورها سازنده قطار شده‌اند، بنابراین باید پشتیبانی لازم از تولید انبوه قطارملی صورت گیرد.»
پیروز حناچی افزود: «هدف مدیریت شهری این است که ۵۰درصد سفرهای درون‌شهری با مترو صورت بگیرد و فاصله زمانی قطارها بهدوونیم دقیقه برسد.»
در این مراسم، رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه در ۱۰میلیون سفر آینده مترو نباید وابستگی داشته باشیم، ادامه داد: «درصورتایجاد خط تولید قطار ملی، برای ۲۵هزار نفر اشتغال ایجاد می‌شود.»
محسن هاشمی افزود: «در ساخت تجهیزات مترو به سمت خودکفایی سیستم رانش رفته‌ایم که در این زمینه تست‌ها خوب جواب داده‌اند. چنانچه این سیستم در خطوط هم خوب جواب بدهد، صاحب واگن ملی ۸۵درصدی خواهیم شد. او ادامه داد: «در مترو تهران باید حدود۱۲ خط و ۱۰ میلیون سفر روزانه داشته باشیم و تعداد ایستگاه ها باید به ۲۰۰ایستگاه برسد تا آلودگی هوا کنترل شود.»
قطار ملی در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
ازآن‌سو، مدیرعامل مترو تهران در مورد پیشرفت مراحل ساخت قطار ملی گفت: «ساخت قطار ملی ۱۲میلیون یورو هزینه داشته که درنهایت موجب کاهش ارزبری ۸میلیون یورویی شده است.» علی امام درخصوص مشخصات فنی واگن قطار ملی افزود: «قطار ملی ازدستاوردهای یک پروژه عظیم است که رونمایی از آن در روزهای آینده با دستور ریاست‌جمهوری انجام خواهد شد.» وی با اشاره به اینکهتکلیف قانونی برای دولت تعیین شده که وزارت صنایع با کمک معاونت علمی و فناوری تجهیزات ریلی و دانش فنی را به حداقل ۸۵ درصدتا پایان برنامه ششم برساند، افزود: «معاونت علمی این اتفاق را رقم زد.» مدیرعامل مترو تهران گفت: «در قرارداد اولیه هزینه ساخت اینپروژه ۲۰ میلیون یورو پیش‌بینی شده بود و با اخذ تاییدیه در نهایت حداکثر تا شهریور ۱۴۰۰ امکان تولید انبوه وجود دارد.»
مرحله بعدی در بومی‌سازی قطارهای مترو
اما ابعاد فنی و تجاری بومی‌سازی قطارهای مترو چیست؟ دبیر ستاد فناوری های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته (به‌عنوان یکی اززیرمجموعه‌های معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری) در این مورد گفت: «تا قبل از اجرای پروژه طراحی و ساخت واگن‌های مترو درداخل، تنها ۳۲درصد فناوری‌های بخش‌هایی چون بدنه، سیستم تهویه، سیستم برق و مونتاژ و آزمون واگن مترو بومی‌سازی شده بود.»
منوچهر منطقی گفت: «تکمیل زنجیره ارزش مترو یکی از دستاوردهای اجرای این پروژه است. ضمن آنکه تولید «سیستم کنترل کل قطار» و «سیستم رانش» ازسوی جهاد دانشگاهی، این نهاد را جزو ۱۰مجموعه برتر دنیا در این فناوری قرار داده است.»
اما آیا این تلاش‌ها می‌توانند آینده حوزه مترو در ایران را تغییر دهند؟ پاسخ به نظر مثبت می رسد. محمدعلی سادسی، پژوهشگر حوزهشهرسازی در این مورد به «دنیای خودرو» گفت: «رقابت اقتصادی میان کشورهای منطقه به‌شکل بی‌سابقه‌ای افزایش پیدا کرده وازآنجاکه ایران در ۴ دهه گذشته عمدتا تحت‌تحریم‌های اقتصادی مختلف قرار داشته، طبیعی است که به سمت بومی‌سازی برخی نیازهایاقتصادی خود برود.»
او ادامه داد: «همین چند روز پیش، کنگره ملی خلق چین، چهاردهمین برنامه ۵ ساله توسعه این کشور را مصوب کرد و نکته جالب در اینبرنامه، تاکید بر توجه به داخل در رشد اقتصادی چین بود که اشارات جالب توجهی هم به تولید خودروهای برقی و خودران و همین طورفناوری‌های پیشرفته دیگر داشت. بر این اساس، قرار است چینی‌ها بر خلاف سه‌دهه گذشته، بیشتر به تولید و مصرف در اقتصادخودشان توجه کنند و این موضوع به‌دلیل تنش‌های تجاری اخیر میان چین و آمریکا، افزایش پیدا کرده است. به‌عبارت ساده، چینی‌هامی‌گویند حالا که جهان نمی‌خواهد ما را تحمل کند، با تمرکز بر بازار بسیار بزرگ داخلی، رشد اقتصادی را حفظ خواهیم کرد.»
این پژوهشگر شهرسازی ادامه داد: «یکی از نمونه‌های موفق در این توجه به بازار داخل و درواقع حمایت‌گرایی چینی، در سال‌هایگذشته در حوزه ساخت قطار رخ داده است.
گزارش: فرنوش آبا
