صنعت خودرو ایران در سال ۱۴۰۴، با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی رو به روست که حاصل شرایط اقتصادی، تحریم‌ها و تغییر سیاست‌های داخلی و جهانی است.
به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، این صنعت که پیش‌تر در دوران اوج خودروسازی داخلی افت و خیزهای زیادی تجربه کرده، اکنون در مرحله حساسی قرار دارد که می‌تواند مسیر آینده بازار و تولید خودروهای داخلی را تعیین کند. بررسی آخرین وضعیت تولید و روند بازار در نیمه نخست امسال نشان می‌دهد تحولات مهمی در راه است.
طبق آمار رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید خودرو در شش ماه نخست ۱۴۰۴ نسبت به سال گذشته تغییرات اندکی داشته است؛ اما کیفیت محصولات و سهم بازار، موضوعاتی هستند که بیش از پیش مورد توجه کارشناسان قرار گرفته‌اند.
مشکلات تامین قطعات، به ویژه در بخش قطعات الکترونیکی و پیشرفته، همچنان سد راه تولید خودروهای استاندارد و با کیفیت در کشور است. تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های ارزی از مهم‌ترین عوامل کُند کننده زنجیره تامین قطعات به شمار می‌روند. به گفته فعالان صنعت، وابستگی بالای تولیدکنندگان به واردات قطعات کلیدی باعث شده است تا هرگونه نوسان در بازار ارز و سیاست‌های تجاری، ضربه‌ای جدی به روند تولید وارد کند.
این موضوع نه تنها بر کمیت تولید تاثیر گذاشته، بلکه موجب کاهش کیفیت و افزایش نارضایتی مشتریان شده است. در کنار مشکلات، توجه به نوآوری‌های فناورانه در صنعت خودرو ایران به چشم می‌خورد.
با وجود محدودیت‌ها، پروژه‌های تحقیق و توسعه در زمینه خودروهای برقی و هیبریدی، حرکت‌های اولیه خود را آغاز کرده‌اند. برخی شرکت‌های داخلی تلاش می‌کنند با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی، نمونه‌های بومی خودروهای پاک را به بازار معرفی کنند، هرچند که هنوز زیرساخت‌های لازم برای توسعه گسترده این فناوری‌ها در کشور فراهم نشده است.
سیاست‌های دولت نیز نقش مهمی در وضعیت فعلی صنعت ایفا می‌کند. با وجود تصویب طرح‌های حمایتی و اختصاص تسهیلات مالی به خودروسازان داخلی، مشکلاتی مانند نبود شفافیت در قیمت گذاری، محدودیت‌های وارداتی و ناهماهنگی بین وزارتخانه‌ها مانع از بهبود کامل شرایط شده است.
در واقع، نبود یک برنامه جامع و هماهنگ برای توسعه صنعت خودرو، ریسک سرمایه گذاری و توسعه فناوری را برای بخش خصوصی افزایش داده است.
چشم انداز صنعت خودرو در نیمه دوم ۱۴۰۴ و سال‌های آتی، تا حد زیادی به موفقیت در رفع چالش‌های زنجیره تامین، افزایش کیفیت تولید و توسعه فناوری‌های نوین بستگی دارد. تحلیلگران بازار پیش بینی می‌کنند که اگر روند فعلی حفظ شود، تولید خودروهای داخلی با کیفیت بالاتر و مطابق استانداردهای بین‌المللی به تدریج جایگاه بهتری در بازار داخلی و حتی صادرات پیدا خواهد کرد.
در نهایت، با وجود شرایط دشوار، صنعت خودرو ایران فرصت‌های سرمایه گذاری و توسعه فراوانی دارد. از جذب سرمایه‌گذاری در زمینه خودروهای برقی گرفته تا ایجاد شرکت‌های دانش بنیان در حوزه تولید قطعات پیشرفته، مسیر توسعه هموارتر خواهد شد اگر هماهنگی و سیاست گذاری‌ها بهبود یابد.
برای تحقق این چشم انداز، نیاز به یک نقشه راه ملی جامع و متناسب با شرایط روز، همراه با حمایت مستمر از بخش خصوصی و فعالان فناوری احساس می‌شود. تحول در صنعت خودرو ایران، نه تنها به بهبود کیفیت و افزایش تولید محدود نمی‌شود، بلکه به معنای نوآوری، پایداری و رقابت پذیری در بازارهای منطقه‌ای و جهانی است.
گزارش: آزاده باقری
