به نقل از زومیت ، تایر در عملکرد و کیفیت سواری خودرو نقش بهسزایی دارد، اما اغلب در نگاه عموم جایگاه حساس تایر جدی گرفته نمیشود و همین امر سبب بروز مشکلات دیگر برای رانندگان میشود.
انتخاب تایر مناسب برای خودرو نیازمند آگاهی نسبت به انواع تایرها، روشهای ساخت، شمارههای حک شده روی آنها و ویژگیهای فنی مختلف است.
تعدد فاکتورهای تأثیرگذار در انتخاب تایر و پیچیدگیهای موجود سبب میشود عدهی زیادی از مالکان خودرو تنها با اعتماد به پیشنهاد فروشندگان نسبت به انتخاب تایر اقدام کنند و این امر در مواردی موجب سواستفادهی سودجویان و بروز خسارات جبرانناپذیر میشود. برای رفع این مشکلات و در جهت آگاهسازی عموم از نحوهی انتخاب صحیح تایر در این مقاله به معرفی و بررسی تمام عوامل تأثیرگذار در انتخاب تایر میپردازیم و امیدواریم این مقاله بتواند بهعنوان مرجعی قابل استناد راهگشا باشد.قبل از پرداختن به عوامل مهم در انتخاب تایر نیاز است تا با انواع تایرها، روشهای ساخت، فاکتورهای مهم در آنها و مفهوم اعداد حک شده روی آنها آشنا شویم. تایرها چگونه ساخته میشوند؟
برای شرح چگونگی تولید تایر ابتدا نیاز است با اجزای تشکیلدهندهی آن آشنا شویم.
ساختار تایر خودرو
تایر خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است که وجود هر یک برای عملکرد صحیح و ایمن آن حیاتی است. تایرها ساختاری لایهای دارند که در تصویر زیر بهخوبی به نمایش درآمدهاند.
طوقه
طوقه حلقهای از چند رشته فولاد با استحکام بالا است که روی آن پوششی از لاستیک قرار دارد. وظیفهی اصلی طوقه موقعیتدهی و هممرکز کردن تایر و رینگ و همینطور جذب نیروهای واردشده از رینگ به لاستیک است.
بدنه
بدنهی تایر از چندین لایهی تنیدهشده تشکیل شده است. معمولترین لایهی مورد استفاده نخهای پلیاستر است. در لاستیکهای رادیال این نخها بهصورت عمود بر آج تایر قرار گرفتهاند. در تایرهای قدیمیتر، نخها با زاویهای خاص نسبت به آج قرار میگرفتند. در نهایت لایههای تنیده شده با لاستیک پوشانده میشوند تا علاوهبر پیوند با سایر لایهها، بتوانند هوا را درون تایر محبوس کنند. گاهی استحکام تایرها با تعداد لایههای بدنهی آنها سنجیده میشود. در بیشتر خودروها از تایرهای دو لایه استفاده میشود، اما در تایر هواپیماهای تجاری بزرگ تعداد لایهها به ۳۰ و بیشتر نیز میرسد.
تسمه
تسمهها لایهای از رشتههای فولادی هستند که درست زیر آج تایر قرار گرفتهاند. وظیفهی تسمهها تقویت استحکام تایر مقابل پنچری و همینطور حفظ سطح صاف و مناسب هنگام تماس لاستیک با سطح جاده است.
لایههای اضافی پلیاستر
بعضی تایرها دارای یک یا دو لایهی اضافی از پلیاستر هستند که سبب میشود سایر لایهها با استحکام بیشتری درکنار یکدیگر قرار گیرند. این لایههای اضافی بیشتر در تایرهای مخصوص سرعتهای بالا دیده میشود.
دیواره جانبی
دیوارهی جانبی در تایر نقش حفظ استحکام جانبی را برعهده دارد. این بخش برای مراقبت از سایر لایهها و همینطور محافظت جانبی تایرها و حفظ هوای درون تایر حیاتی است.
آج
آج تایر ترکیبی از چند لاستیک طبیعی و مصنوعی است. آج و دیوارهی جانبی به روش اکستروژن تولید میشوند و در این مرحله سطح لاستیک تولیدی بدون الگوهای معمول روی آج، جهت ایجاد اصطکاک است.
تمام این اجزا درون دستگاه تولید تایر روی یکدیگر مونتاژ میشوند. در این دستگاه لایههای مختلف با دقت مناسبی روی یکدیگر قرار میگیرند و در نهایت شکل و اندازهی تایر تاحدودی به محصول نهایی نزدیک میشود. در این مرحله هنوز خبری از الگوهای آج لاستیک نیست و خروجی دستگاه تولید لاستیک را «تایر سبز» مینامند. در مرحلهی بعد تایر را به دستگاه پرداخت میفرستند تا در آنجا طی عملیات حرارتی الگوهای آج ایجاد و نوشتهها و اعداد روی تایر حک شود. طی عملیات حرارتی تمامی لایهها با استحکام بالا به هم میچسبند و در اصطلاح لاستیک پخته میشود تا استحکام نهایی ایجاد شود. در آخرین مرحله پرداخت نهایی و بازرسی صورت میگیرد تا محصول نهایی حاصل شود.
انواع تایرها
تایرها را میتوان به روشهای مختلف و متنوعی دستهبندی کرد، اما مهمترین دستهبندیها برای انتخاب تایر مناسب خودروی سواری نوع ساخت و شرایط کاربرد است. در ادامه به توضیح هر یک از این دستهبندیها میپردازیم.
نوع ساخت
مدت زیادی از زمانیکه تایرهای تیوبدار در ایران رواج داشتند نمیگذرد، اما به مرور و با ورود خودروها و تکنولوژیهای جدید به کشور تایرهای بدون تیوب یا به اصطلاح «تیوبلس» جای نمونههای گذشته را گرفتند. در تایرهای بدون تیوب برخلاف گذشته، هوا میان تایر و رینگ محبوس میشود و این امر موجب میشود که درصد پنچریهای ساده تاحد زیادی کاهش یابد. بهطور کلی تایرهای بدون تیوب ازلحاظ نوع ساخت به سه دستهی رادیال، بایاس مورب و بایاس کمربندی تقسیم میشوند.
تایر رادیال
درحالحاضر بیشترین سهم تولید در بازار تایر به تولید نمونههای رادیال اختصاص دارد. در این تایرها تسمههای فولادی بهکار رفته در لایههای زیرین پوشش لاستیک بهصورت عمود بر جهت حرکت یا آج قرار گرفتهاند. تایرهای رادیال در مقایسه با سایر نمونهها طول عمر بالاتر و مقاومت غلتشی کمتری دارند که این امر سبب بهبود مصرف سوخت و افزایش بازده خودرو میشود، بهعلاوه تایرهای رادیال فرمانپذیری خودرو را افزایش میدهند. از معایب این نوع تایرها میتوان به عملکرد نامناسب در مسیرهای ناهموار و چسبندگی کمتر با سطح جاده در سرعتهای پایین اشاره کرد.
تایر بایاس مورب
در تایرهای بایاس تسمههای فولادی بهکار رفته در ساختار تایر با زاویهی ۳۰ تا ۴۰ درجه از یک طوقه به سمت طوقهی دیگر تنیده شدهاند. این ساختار سبب میشود که تایرهای بایاس در جادههای ناهموار با انعطافپذیری قابل قبولی داشته باشند.
تایر بایاس کمربندی
تایر بایاس کمربندی از چند لایهی تنیده شدهی تسمههای فولادی با زوایای مختلف ساخته میشود و همین امر سبب برتری آنها نسبت به تایرهای بایاس مورب میشود. بهطور کلی تایرهای بایاس نسبت به نمونههای رادیال صدای بیشتری تولید میکنند و اغلب برای رانندگی در شرایط آفرود مناسبند.
تایر رانفلت
تایرهای رانفلت در دو نوع خود حمایتگر و دارای حلقهی حمایتگر تولید میشوند. اگرچه این تایرها در اواسط دههی ۸۰ میلادی معرفی شدند، اما در سالهای اخیر استفادهی گسترده از آنها معمول شده است. مهمترین مزیت این تایرها توانایی حرکت در حالت پنچر با حداکثر سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت برای مسافتی حدود ۸۰ کیلومتر است که این امر سبب میشود راننده بتواند خود را به نزدیکترین تعمیرگاه برساند.
در نمونههای خود حمایتگر بهواسطهی تقویت دیوارههای جانبی تایر در هنگام بروز پنچری یا کاهش محسوس فشار هوای تایر، خودرو میتواند به مسیر خود ادامه دهد. در نمونههای مجهز به حلقهی حمایتگر، یک حلقه از جنس لاستیک سفت دور رینگ و در فاصلهی تایر و رینگ قرار میگیرد تا هنگام پنچری خودرو بتواند به مسیر خود ادامه دهد.
از این نوع تایر رانفلت بیشتر در خودروهای مجهز به حسگر میزان باد تایر استفاده میشود. از ایرادات تایر رانفلت میتوان به خشک بودن و عدم تعمیرپذیری و قیمت بالا اشاره کرد. در ایران اغلب خودروهای بیامو به تایرهای رانفلت مجهزند.
شرایط کاربرد
تایرهای مختلف برای شرایط جادهای و آبوهوایی و عملکردی متفاوتی ساخته میشوند و استفاده از آنها در شرایط غیر از طراحی سبب کاهش چشمگیر در عملکرد آنها میشود. بهطور کلی شرایط جادهای به سه دستهی آفرود و همهجارو و معمولی، شرایط آبوهوایی به سه دستهی تابستانه و زمستانه و چهارفصل و شرایط عملکردی به دو دستهی معمولی و مسابقهای تقسیمبندی میشوند. هر یک از دستهها امکان ادغام در سایر دستهها را دارد به این معنی که برای مثال یک لاستیک آفرود میتواند تابستانه، زمستانه یا چهار فصل باشد.
تایر آفرود
تایر آفرود برای خودروهای شاسیبلند با قابلیت حرکت در مسیرهای ناهموار طراحی شده است. اگر اهل ماجراجویی در مسیرهای ناهموار هستید، حتما به این تایرها نیاز دارید. تایرهای آفرود طوری طراحی شدهاند که بتوانند انعطاف لازم برای عبور از مسیرهای ناهموار را داشته باشند و باتوجهبه شرایط سخت این مسیرها طول عمر مناسبی داشته باشند. تایر آفرود دارای شیار و آج عمیقتر و پهنتری نسبت به سایر تایرها است که به آن کمک میکند حداکثر چسبندگی را در مسیرهای گلی و نرم ایجاد کند.
تایر همهجارو
همانطور که از نام این تایرها پیدا است، قابلیت استفاده در شرایط آفرود و معمولی را دارند، اما بهطور حتم این تایرها نمیتوانند جایگزین مناسبی برای آفرودبازان حرفهای باشند. اگر آفرود یک سرگرمی گاهگدار برای شما است میتوانید از تایرهای همهجارو استفاده کنید. این تایرها در مقایسه به تایرهای آفرود شیارهای باریکتری دارند تا در جادهّای معمولی چسبندگی مناسبی داشته باشند.
تایر معمولی
تایرهای معمولی بهترین انتخاب برای رانندگی در سطح جادههای استانداردند. آج و شیار این تایرها عمق کمتری دارد و برای رانندگی در جادهها طراحی و بهینه شدهاند. چسبندگی با سطح جاده در این تایرها اولویت طراحی بوده است.
تایر تابستانه
تایرهای تابستانه برخلاف نامشان تنها برای رانندگی در شرایط گرم و خشک و بهدور از باران رطوبت ساخته نشدهاند، بلکه این تایرها در شرایط بارش سنگین باران نیز عملکرد خارقالعادهای دارند. تایرهای تابستانه در شرایط دمایی فصل تابستان بهترین عملکرد را دارند. در این تایرها به سبب استفاده از مواد خاص، در دمای بالا تایرها چسبندگی فوقالعادهای با سطح جاده ایجاد میکنند که سبب کنترلپذیری بهتر در پیچها و بهبود بازده کلی خودرو میشود. تایرهای تابستانه در شرایط لغزندگی جاده نیز عملکرد بسیار مناسبی دارند بهطوریکه در زمان بارش شدید باران نیز از لغزیدن خودرو جلوگیری میکنند. شیارها و آج موجود روی این تایرها باریک و کمعمق است تا بیشترین سطح تماس لاستیک با جاده حفظ شود. آج این تایرها نامتقارن است به همین دلیل تعویض چرخهای عقب و جلو برای سایش متقارن تایرها پیشنهاد نمیشود و بهتر است چرخهای چپ و راست در هر محور با یکدیگر تعویض شوند.
این تایرها در شرایط دمای سرد انعطافپذیری خود را از دست میدهند و به همین دلیل فرمانپذیری خودرو کاهش یافته و حرکت بدون لغزش در این شرایط دشوار میشود. به دلیل عمق کم شیارها در تایر تابستانه این تایرها برای رانندگی در شرایط برفی ناایمن و خطرناکند.
تایر زمستانه
تایر زمستانه طوری طراحی شده است که برای رانندگی در جادههای پوشیده از برف و یخ ایمن باشد. آج این تایرها عمیق است و سطحشان با شیارهای متقاطع پوشیده شده است. عمق شیارها سبب میشود که آجها به حد کافی در برف فرو رفته چسبندگی لازم با سطح جاده را ایجاد نمایند. بعضی از تایرهای زمستانه به میخهای فلزی یا سرامیکی مجهز شدهاند که میتواند در شرایط یخبندان بسیار مفید باشد. استفاده از تایرهای زمستانه در فصول دیگر میتواند سبب کاهش فرمانپذیری و ایجاد سروصدا شود.
تایر چهار فصل
تایر چهار فصل ویژگیهای تایرهای تابستانه و زمستانه را بهطور همزمان فراهم میکند. این تایرها ازلحاظ عملکرد و ویژگی میان دو تایر قبلی قرار میگیرند و در طیف وسیعی از شرایط دمایی و سطح جاده عملکرد قابل قبولی دارند. امروزه بخش وسیعی از سهم بازار به تایرهای چهار فصل اختصاص دارد چراکه ازلحاظ قیمتی ارزانتر از نمونههای تابستانهی سطح بالا و ازلحاظ عملکردی مناسب رانندگی روزمرهاند.
تایرهای چهار فصل با قابلیت حرکت در گل و برف
اگر تایری دارای علامت MS ،M+S یا M&S باشد، بدان معنا است که این تایر براساس راهنمای تولیدکنندگان لاستیک قابلیت حرکت در برف و گل را دارد. برای دریافت این نشان تایرها باید ویژگیهای زیر را دارا باشند:
۱. حداقل یک طرف آجها باید دارای شیارهای متعدد باشد که شرایط زیر را داشته باشند:
- شیارها باید حداقل به اندازهی ۱/۲ اینچ امتداد داشته باشند
- عرض شیارها باید حداقل ۱/۱۶ اینچ باشد
- زاویهی شیارها نسبت به مسیر حرکت بین ۳۵ تا ۹۰ درجه باشد
۲. حداقل ۲۵ درصد از سطح آجها شیارهایی باشد که با سطح تماس پیدا نمیکند.
بهطور خلاصه شرایط بالا بیان میکند که تایرهای چهار فصل و مناسب شرایط گل و برف باید دارای شیارهای به نسبت بزرگی باشند که از لبهی آجها آغاز شده و تا وسط تایر امتداد مییابند، بهعلاوه این شیارها باید حداقل ۲۵ درصد از سطح لاستیک را شامل شوند. وجود شیارها سبب میشود که برف درون این فضاها گیر افتاده و درنتیجه چسبندگی لازم برای حرکت در چنین شرایطی فراهم شود.
تایر معمولی
تایرهای معمولی برای استفادههای عادی و استاندارد و رفتوآمدهای روزمره طراحی شدهاند. این تایرها طیف وسیعی از کیفیت و قیمتها را شامل میشوند و تولیدکنندگان مختلف، اغلب تمرکز خود را برای رقابت در این بخش از تولیداتشان صرف میکنند.
تایر مسابقهای
همانطور که از نام این تایرها مشخص است، برای شرایط پرفشار مسابقه و رانندگی در شرایط پرتنش طراحی شدهاند. این تایرها چسبندگی فوقالعادهای با سطح جاده ایجاد میکنند و مقاومت غلتشی کمتری نسبت به نمونههای معمولی دارند. دیوارههای جانبی در این تایرها محکمتر از نمونههای معمولی است چراکه باید نیروهای جانبی در پیچها را تاب بیاورند. قیمت تایرهای مسابقهای نسبت به سایر انواع تایرها با فاصلهی معناداری بالاتر است.
معنای اعداد و حروف روی تایر
روی دیوارهی جانبی تایرها حروف و اعداد مختلفی حک میشود که هر یک معنا و مفهوم خاصی دارد. برای انتخاب تایر مناسب باید از معنای هر حرف و عدد آگاهی داشته باشید. در ادامه به بررسی هر یک از این موارد میپردازیم:
نوع تایر
کد P205/55 R16 91S یکی از چندین کد حک شده روی بخش جانبی تایرها است. همانطور که مشاهده میشود، در ابتدای این کد یک حرف وجود دارد. این حرف بیانگر نوع تایر است و به سه دستهی کلی P، LT و T تقسیم میشود. حرف P بهمعنای تایر مناسب جهت خودروهای سواری سدان، شاسیبلند، مینیون و وانت است LT بیانگر خودروهای باری سبک و T نشاندهندهی تایر یدکی است. البته حروف دیگری نیز میتوان به این فهرست سهتایی اضافه کرد، اما استفاده از آنها مرسوم نیست.
پهنای تایر
بعد از اولین حرف سه عدد قرار دارد، در مثال بالا ۲۰۵، که بیانگر عرض تایر برحسب میلیمتر است. برای مشخص کردن عرض تایر از دیوارهی جانبی راست تا دیوارهی جانبی چپ اندازهگیری میشود. این عدد در حقیقت اندازهی عرض رینگ مناسب تایر هم نشان میدهد.
نسبت ابعاد
دو عدد بعدی نسبت ابعاد تایر را نشان میدهد. بهطور کلی نسبت ابعاد برای بیان فاق یا ارتفاع تایر کاربرد دارد. ارتفاع تایر از طوقه تا بالای آج اندازهگیری میشود. نکتهی حائز اهمیت در مورد نسبت ابعاد این است که این عدد برحسب درصدی از پهنای تایر بیان میشود. برای نمونه در مثال بالا عدد ۵۵ بدین معنا است که فاق تایر ۵۵ درصد پهنای آن است. هرچه نسبت ابعاد کوچکتر باشد، پهنای تایر نسبت به فاق آن بیشتر است.
تایرهای مخصوص خودروهای مسابقهای بهطور معمول نسبت ابعاد پایینتری دارند. دلیل آن است که تایرهای پهن و فاق کوتاه پایداری جانبی بهتری دارند. خودروهای مسابقهای در هنگام عبور از پیچها نیروهای جانبی زیادی را متحمل میشوند که بهطور مستقیم این نیروها به تایرها وارد میشود؛ درنتیجه تایرهای با نسبت ابعاد کوچکتر مناسب این شرایط هستند. دیوارههای جانبی این تایرها نسبت به تایرهای عادی کوتاهتر و سختتر است و میتواند شرایط مسابقه و نیروهای جانبی را تاب بیاورد.
روش ساخت
دومین حرف حک شده روی تایر بیانگر روش ساخت تایر است. درحالحاضر روی بیشتر تایرها حرف R نقش بسته که بیانگر رادیال بودن تایر است. در گذشته تایرهای بایاس مورب و بایاس کمربندی به ترتیب با حروف D و B تولید میشدند.
قطر رینگ
رقم بعدی بیانگر اندازه قطر رینگ بر حسب اینچ است. در مثال بالا این عدد ۱۶ بوده که بهمعنای تایر مناسب برای رینگی با قطر ۱۶ اینچ است.
وزن و سرعت مجاز
رقم آخر و حرف بعد از آن به ترتیب میزان وزن قابل تحمل و حداکثر سرعت مجاز برای تایر را نشان میدهند. هر یک از این مولفهها جدولی خاص دارد که در ادامه قابل مشاهده است:شاخص وزن مجاز وزن مجاز روی هر تایر (Kg) شاخص وزن مجاز وزن مجاز روی هر تایر (Kg) شاخص وزن مجاز وزن مجاز روی هر تایر (Kg) شاخص وزن مجاز وزن مجاز روی هر تایر (Kg) شاخص وزن مجاز وزن مجاز روی هر تایر (Kg)
62 | 265 | 75 | 387 | 88 | 560 | 101 | 825 | 114 | 1180 |
63 | 272 | 76 | 400 | 89 | 580 | 102 | 850 | 115 | 1215 |
64 | 280 | 77 | 412 | 90 | 600 | 103 | 875 | 116 | 1250 |
65 | 290 | 78 | 425 | 91 | 615 | 104 | 900 | 117 | 1285 |
66 | 300 | 79 | 437 | 92 | 630 | 105 | 925 | 118 | 1320 |
67 | 307 | 80 | 450 | 93 | 650 | 106 | 950 | 119 | 1360 |
68 | 315 | 81 | 462 | 94 | 670 | 107 | 975 | 120 | 1400 |
69 | 325 | 82 | 475 | 95 | 690 | 108 | 1000 | 121 | 1450 |
70 | 335 | 83 | 487 | 96 | 710 | 109 | 1030 | 122 | 1500 |
71 | 345 | 84 | 500 | 97 | 730 | 110 | 1060 | 123 | 1550 |
72 | 355 | 85 | 515 | 98 | 750 | 111 | 1090 | 124 | 1600 |
73 | 365 | 86 | 530 | 99 | 775 | 112 | 1120 | 125 | 1650 |
74 | 375 | 87 | 545 | 100 | 800 | 113 | 1150 | 126 | 1700 |
شاخص سرعت J K L M N P Q R S T U H V W Y VR ZR
حداکثر سرعت بر حسب Km/h | 100 | 110 | 120 | 130 | 140 | 150 | 160 | 170 | 180 | 190 | 200 | 210 | 240 | 270 | 300 | 210< | 240< |
درجه کیفیت یکنواخت تایر
علاوه بر کد حک شده روی تایر، بخش دیگری شامل میزان تخمینی عمر آج، میزان چسبندگی و دفع حرارت تایر روی آن حک میشود که نمونهای از آن در تصویر زیر قابل مشاهده است:
عمر آج
این پارامتر که بهصورت یک عدد نمایش داده میشود در شرایط کنترل شده در جادههای آزمایش دولتی بهدست آمده است. هرچه این عدد بزرگتر باشد احتمال عمر بیشتر آج تایر بالاتر است. به دلیل اینکه هیچکس قادر به پیشبینی عمر دقیق آجها در شرایط مختلف رانندگی نخواهد بود، این پارامتر تخمینی از میزان عمر مورد انتظار به دست میدهد.
چسبندگی
میزان چسبندگی تایر بهصورت AA ،A ،B یا C نمایش داده میشود. این پارامتر براساس توانایی متوقف کردن خودرو روی سطح بتن لغزنده و آسفالت آزمایش و اندازهگیری شده است. در این آزمایش با اندازهگیری مسافت ترمزگیری از لحظهی آغاز فشردن پدال ترمز تا لحظهی توقف کامل خودرو، پارامتر مورد بحث برای تایرها تعیین میشود.
دما
درجهبندی تایر بر حسب کیفیت عملکرد در دفع حرارت و عدم جذب حرارت براساس حروف A، B و C انجام میشود. این درجهبندی هنگامی انجام میشود که تایر به میزان استاندارد باد شده است، اما وزن و سرعت اضافی در این رتبهبندی لحاظ نمیشود. سرعت و بار اضافی بهروشنی میتواند سبب افزایش دما و کاهش طول عمر تایر و در مواردی حتی سبب ترکیدن لاستیک شود.
هیدروپلنینگ (Hydroplaning)
هیدروپلنینگ هنگام عبور خودرو از محل چالهی آب ساکن اتفاق میافتد. اگر هنگام عبور تایر از این چاله آب نتواند با سرعت مناسب از زیر چرخ به اطراف پاشیده شود، چرخ با زمین در تماس نبوده و حالت غوطهوری خواهد داشت. در این حالت تایر هیچ اصطکاکی ندارد، درنتیجه کنترل خودرو از دست میرود.
بعضی تایرها به گونهای طراحی میشوند که احتمال وقوع پدیدهی هیدروپلنینگ را کاهش دهند. این تایرها شیارهای عمیقی دارند که در جهت آجها امتداد یافتهاند.
بررسی نقش باد تایر بر تولید گرما
اگر با دقت به تایر خودروها نگاه کنید، حتما متوجه میشوید که کاملا گرد نیستند. در حقیقت در محل تماس تایر با زمین، بخشی از آن بهصورت کاملا صاف و بدون انحنا روی زمین پهن میشود که از این پس به آن «منطقهی تماس» میگوییم. اگر خودرو را روی سطحی شفاف قرار دهیم و از زیر به آن نگاه کنیم، میتوانیم طول و عرض منطقهی تماس هر تایر را اندازهگیری کنیم (توجه داشته باشید که منطقهی تماس تقریبا به شکل یک مستطیل است). با به دست آمدن طول و عرضها و محاسبهی مساحت مجموع مناطق تماس تایرها و ضرب آن در فشار تایر میتوان با تخمین خوبی وزن خودرو را تعیین کرد.
به دلیل وجود فشار مشخصی بر هر سانتیمتر مربع از تایر (فرض میکنیم معادل ۲۰ نیوتن بر سانتیمتر مربع) درنتیجه سطح کمی بر حسب سانتیمتر مربع نیاز است تا بتواند وزن خودرو را تحمل کند. با افزایش وزن یا کاهش فشار تایر مساحت بیشتری برای تحمل وزن خودرو نیاز است؛ درنتیجه سطح منطقهی تماس افزایش مییابد. همانطور که در تصویر زیر قابل مشاهده است، ظاهر تایر کمباد یا تحت وزن بیش از اندازه نسبت به تایر با باد استاندارد و در شرایط بار عادی از حالت گرد خارج میشود. در محل تماس تایر با سطح جاده، بخشهای جانبی اندکی به سمت بیرون انحنا پیدا میکنند. این تغییر شکل نیاز به اعمال نیرو دارد و هرچه این انحنا بیشتر باشد، نیروی بیشتری صرف این مورد خواهد شد. هنگام حرکت و چرخش تایر در سطح جاده، در هر لحظه نقاط خاصی دچار انحنا شده و دوباره به حالت عادی باز میگردند. این چرخه در طول مسیر بارها تکرار میشود و باتوجهبه اینکه ویژگیهای الاستیک تایر ایدئال نیست، هر بار پس از انحنای خارجی، تایر به شکل دقیق اولیه باز نخواهد گشت. این امر بدان معنا است که بخشی از نیروی صرف شده جهت ایجاد انحنا به شکل حرارت جذب تایر یا سطح جاده خواهد شد. باتوجهبه اینکه تایر کمباد یا تحت بار بیش از اندازه انحنای جانبی بیشتری پیدا میکند، گرمای بیشتری تولید و جذب خواهد کرد.
ضریب مقاومت غلتشی
گاهی تولیدکنندگان تایر ضریب مقاومت غلتشی (CRF) تایرهای تولیدی را اعلام میکنند. این ضریب مشخص میکند که چه مقدار نیرو جهت به غلتش درآوردن تایر روی سطح جاده مورد نیاز است. توجه داشته باشید که این ضریب هیچ ارتباطی به میزان چسبندگی تایر ندارد و صرفا معیاری برای سنجش میزان مقاومت غلتشی تایر خودرو است. این نیرو برابر حاصل ضرب CRF در وزن خودرو است. در جدول زیر نمونههایی از این ضریب برای تایرهای مختلف آورده شده است:نوع تایر ضریب مقاومت غلتشی
تایر با مقاومت غلتشی پایین | ۰٫۰۰۶-۰٫۰۱ |
تایر معمولی | ۰٫۰۱۵ |
تایر وسیله نقلیه باربری (کامیون و …) | ۰٫۰۰۶-۰٫۰۱ |
چرخ قطار | ۰٫۰۰۱ |
برای مثال یک خودروی ۱۸۰۰ کیلوگرمی را در نظر بگیرید که ضریب CRF آن برابر ۰.۰۱۵ است. نیروی مورد نیاز برای غلبه بر اصطکاک غلتشی معادل ۲۷ کیلوگرم خواهد بود. حال باید بدانیم که چه مقدار قدرت برای فراهمکردن این میزان نیرو مورد نیاز است. قدرت برابر حاصل ضرب سرعت در نیرو است، بنابراین قدرت وابسته به سرعت خودرو خواهد بود. برای مثال در سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت تایرها حدود ۱۲ اسببخار قدرت جهت غلبه بر اصطکاک غلتشی صرف میکنند که این رقم برای سرعت ۸۸ کیلومتر بر ساعت معادل ۸.۸ اسببخار است. تمام این قدرت به گرما تبدیل میشود که بخش عمدهی آن به تایر و بخشی به جاده انتقال مییابد. اگر سطح جاده نرم باشد (مانند جادهی شنی) بیشتر گرما به جاده منتقل میشود، اما ضریب CRF افزایش چشمگیری مییابد.
فاکتورهای مهم هنگام خرید تایر
حال که با ویژگیها و عوامل مهم در انتخاب تایر آشنا شدیم، زمان آن است که فاکتورهای مهم هنگام انتخاب و خرید تایر را مورد بررسی قرار دهیم. بهطور کلی ۱۴ فاکتور مهم در انتخاب تایر دخیل است که بعضی از آنها در اولویت توجه و بعضی دیگر اهمیت کمتری دارند. در ادامه به معرفی و توضیح این ۱۴ عامل مهم به ترتیب اولویت توجه از زیاد به کم میپردازیم، البته که تعدادی از این عوامل با یکدیگر همبستگی دارند و گاهی باید چند عامل را بهطور همزمان مورد توجه قرار دهید:
۱. بودجه
مهمترین عامل در هنگام خرید تایر جدید میزان بودجهای است که به این امر اختصاص دادهاید. باتوجهبه بازهی وسیع قیمتها در این بازار، ابتدا باید حداقل و حداکثر بودجهی قابل پرداخت را معین کنید. البته باید در نظر داشته باشید که عوامل دیگری نظیر کاربرد (منظور تایر مسابقهای یا آفرود) میتواند تاحدودی شما را در تعیین میزان بار مالیای که باید متحمل شوید، کمک کند.
۲. کاربرد
دومین عامل هنگام خرید تایر جدید توجه به نیازها و انتظاراتتان است. اگر مالک خودروی شاسیبلند هستید و ممکن است در طول سال انگشتشمار به ماجراجویی در مسیرهای آفرود بپردازید، احتمالا انتخاب یک تایر همهجارو برای شما مناسبتر است. اگر هدفتان شرکت در مسابقات درگ است باید سراغ انتخاب تایرهای مسابقهای بروید. در هر حال قبل از اقدام به خرید تمامی نیازها و انتظارات خود را لیست و سپس اقدام به تعیین نوع تایر کنید.
۳. تعداد تایر
اگر به هر دلیلی قصد تعویض تنها یکی از تایرهای خودرو را دارید، بهطور اکید توصیه میکنیم که تایر جدید را مشابه سایر تایرها (ازلحاظ برند و مدل) یا حداقل مشابه تایر مقابل روی همان اکسل انتخاب کنید. دلیل این امر تفاوت در میزان صدای تولید شده توسط تایرها، میزان خشکی و نرمی تایر برندهای مختلف و تفاوت در الگوی سایش است. هر یک از عوامل ذکر شده در کیفیت سواری و فرمانپذیری خودرو تأثیرگذار است.
۴. آبوهوا
عامل مهم دیگر توجه به آبوهوایی است که قصد استفاده از تایر را در آن دارید. بهطور معمول در کشورهای دیگر مالکان خودروها دو سری تایر متفاوت برای خودرو خریداری میکنند و در طول فصل زمستان از تایرهای زمستانه استفاده میکنند، اما در ایران باتوجهبه قیمت زیاد تایرها و شرایط آبوهوایی متعادل انتخاب تایرهای چهارفصل میتواند انتخابی اقتصادی و عاقلانه باشد.
۵. انقضا
تایرها هم مانند سایر محصولات مصرفی در خودروها تاریخ انقضا دارند. شرکتهای تولیدکنندهی تایر موظفند تاریخ انقضا را روی بستهبندی تایر درج کنند. توجه داشته باشید که تاریخ انقضای تایر به استفاده یا عدم استفاده از آن وابسته نیست و چنانچه تاریخ انقضای یک تایر کاملا نو فرابرسد، استفاده از آن بسیار خطرناک خواهد بود.
۶. سایز و پهنا
قطر رینگ خودرو عاملی تعیینکننده در تعیین سایز و پهنای تایر است. برای تعیین اندازهی رینگ میتوانید از پلاک نصب شده در قسمت داخلی در راننده که مربوط به اطلاعات تایر خودرو است کمک بگیرید، یا قطر رینگ را بر حسب اینچ اندازهگیری کنید یا عدد مربوط به آن را از روی تایر قدیمی بخوانید.
۷. فاق
نسبت فاق به پهنای تایر عامل دیگری است که در هنگام خرید باید به آن توجه داشت. هرچه این نسبت کوچکتر باشد تایر خشکتر است و ویژگیهای تایرهای مسابقهای در آن بیشتر میشود. اگرچه دیوارههای جانبی تایرهای فاق کوتاه مقاومتر از سایر تایرها است، اما هنگام افتادن در چاله در سرعتهای بالا احتمال پارگی دیواره در آنها بیشتر است.
۸. زمان خرید
زمان خرید تایر نو از دو منظر قابل بررسی است، اولی زمان نیاز به تعویض تایر باتوجهبه عمر تایر یا فرارسیدن انقضا یا بروز ایراد غیرقابل ترمیم و دومی زمان خرید تایر نو برای صرفهجویی اقتصادی است. برای تشخیص زمان مناسب تعویض تایر کهنه با نو معمولا بررسی ظاهری تایرهای قدیمی یا توجه به تاریخ انقضای تایر کفایت میکند. هرگاه عمق شیارهای روی تایر به کمتر از حدود ۲ میلیمتر کاهش یافت، توصیه میشود که تایر قدیمی تعویض شود. اگر قسمتی از دیوارهی جانبی تایر بهطور غیرمعمول برجسته شد، باید تعویض شود.
بهترین زمان برای خرید تایر ازلحاظ اقتصادی در فصول متضاد است. برای نمونه اگر قصد خرید تایر زمستانه دارید، بهتر است در فصل بهار یا تابستان اقدام کنید.
۹. پروفایل تایر
همانطور که پیشتر توضیح داده شد، امروزه بیشتر سهم بازار تایرها به نمونههای رادیال اختصاص دارد. بااینحال اگر قصد خرید تایر آفرود دارید، احتمالا نمونههای بایاس را نیز میتوانید مورد توجه قرار دهید.
۱۰. الگوی آج (باریک / بزرگ و عمیق)
با انتخاب نوع تایر ازلحاظ تابستانه، زمستانه یا چهار فصل و همچنین تعیین نوع کاربرد آن تا حد زیادی الگوی آج تایر مشخص میشود، اما در حالتیکه انتخاب بین برندهای مختلف یا مدلهای متفاوت از یک برند فراهم بود، باید به این نکته توجه داشته باشید که تایر با شیارهای باریک و کمعمق در شرایط برفی عملکرد ضعیفتری نسبت به تایر با شیار بزرگ و عمیق دارند.
۱۱. شاخص سرعت و بار
یکی دیگر از مهمترین عوامل تعیینکننده در خرید تایر توجه به شاخص سرعت و بار مجاز است. تولیدکنندگان تایر با تعیین شاخصهای سرعت و بار حدود ایمن استفاده از تایر در سرعت و وزن مجاز را تعیین میکنند. اگرچه تایرها میتوانند سرعت و وزنهای بالاتر از حدود تعیین شده را تاب بیاورند، اما این شرایط موجب کاهش عمر تایر میشود، احتمال ترکیدن آنها را بالا میبرد و رانندگی را خطرناک میکند.
۱۲. عمر
توجه به شاخص عمر آج یکی دیگر از عواملی است که میتواند در هنگام خرید تایر نو بر تصمیم شما اثرگذار باشد. تعیین دقیق میزان عمر آج غیرممکن است، چراکه باتوجهبه شرایط جاده و رانندگی و آلودگیهای محیطی عمر آج دستخوش تغییر میشود. بههرحال با درنظر گرفتن این شاخص میتوانید بهطور تقریبی از عمر آج تایر اطلاع یابید.
۱۳. استایل و کیفیت سواری
بعضی از تایرها میتوانند سبب زیبایی خودرو شوند. در گذشته تایرهای «دور سفید» از محبوبیت خاصی در میان افراد برخوردار بودند. امروزه نیز تولیدکنندگان تایر باتوجهبه ویژگیهای بصری تایرها سعی دارند تایر را بهعنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در زیبایی خودرو معرفی کنند. بهعلاوه، کیفیت سواری خودروها تا حدی به نرمی و خشکی تایر وابسته است. به همین دلیل این عامل نیز باید در هنگام تصمیمگیری مدنظر باشد.
۱۴. گارانتی
مانند سایر شرکتها، تولیدکنندگان تایر نیز محصولات خود را با گارنتی بهفروش میرسانند. اغلب گارانتیهای ارائه شده تنها شامل ترکیدن تایر میشود و بیشتر جنبهی تبلیغاتی دارد. بااینحال شرکتهای مختلف با ارائهی گارانتیهای متفاوت نظیر ۱۰۰ هزار کیلومتر یا بیشتر سعی دارند مشتریان را از میزان اطمینان به محصولاتشان آگاه کنند.
سوالات متداول خرید تایر
۱. آیا لاستیک خارجی بهتر از ایرانی است؟
تولیدکنندگان خارجی بهدلیل دسترسی به تکنولوژیهای برتر و نوآوریهای هرروزه ازلحاظ کیفیت محصولات بهتری عرضه میکنند. البته باید توجه داشته باشید که منظور ما تولیدات برندهای مطرح جهانی نظیر میشلین، کنتیننتال، بریجستون و پیرلی است. با بررسی میدانی تایرهای چینی و به گفتهی فعالان بازار لاستیک این تایرها در مقایسه با برندهای ایرانی سطح کیفی پایینی دارند و استفاده از آنها بههیچوجه پیشنهاد نمیشود. اگرچه تایرهای چینی در آغاز استفاده نرمی قابل قبول و عملکرد مناسبی دارند، اما با گذشت تنها چند ماه کیفیت خود را از دست میدهند. که استفاده از تایرهای چینی بهخصوص در خودروهای سنگین موجب حوادث و تصادفهای دلخراشی در ایران شده است.
۲. چگونه متوجه شویم که تاریخ انقضا دستکاری نشده است؟
از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد روی دیوارهی بیرونی تایرهای خارجی کدی متشکل از ۴ رقم حک میشود که دو رقم اول مربوط به هفته و دو رقم دوم مربوط به سال ساخت است. برای نمونه اگر روی تایری رقم ۲۲۱۹ حک شده بود به این معنی است که این تایر در هفتهی ۲۲ام از سال ۲۰۱۹ میلادی تولید شده است. با دانستن تاریخ تولید و در نظر داشتن تاریخ انقضای محصولات برند مدنظر میتوانید از دقیق بودن تاریخ انقضا مطمئن شوید.
۳. آیا تایر پهنتر بهتر است؟
بیشتر افراد تنها با درنظر گرفتن عامل زیبایی اقدام به تعویض تایرهای استاندارد با سایزهای پهنتر میکنند اما این تغییر چه تبعات مثبت و منفی میتواند داشته باشد؟ انتخاب رینگ و تایر پهنتر برای خودرو میتواند سبب بهبود فرمانپذیری در سطوح خشک، پایداری در پیچها، کاهش طول ترمزگیری و بهبود پاسخدهی فرمان شود، اما این تغییر روی دیگری نیز دارد. تقریبا تمام متخصصان نسبت به انتخاب تایر پهنتر نسبت به استاندارد هر خودرو نظر منفی دارند. دلایل این امر را میتوان در افزایش صدای کابین، کاهش پایداری محسوس در سطوح خیس، احتمال بالای وقوع هیدروپلنینگ، هزینههای گزاف و عدم دلیل قانعکننده برای این تغییر جستوجو کرد. بهعلاوه، هنگام طراحی هر خودرو مهندسان با محاسبات دقیق و در همکاری تنگاتنگ با شرکتهای تایرسازی بهینهترین سایز تایر را برای هر خودرو تعیین میکنند و همین عامل سبب میشود که تغییرات روی سایز تایر سبب مشکلاتی نظیر افزایش وزن و مصرف سوخت شود.
۴. آیا تایر پهن به خودرو آسیب میرساند؟
اگر هدف از انتخاب تایر پهن تنها زیبایی ظاهری خودرو باشد، مشکلات ذکر شده در پاسخ سؤال قبل اجتنابناپذیر است، اما در شرایط خاص نظیر شرکت در مسابقات اتومبیلرانی یا رانندگی در مسیرهای آفرود انتخاب تایرهای پهنتر با درنظرگرفتن سایر عوامل تأثیرگذار میتواند سبب بهبود عملکرد خودرو شود.
۵. چه زمانی تایر خودرو را تعویض کنیم؟
برای تشخیص زمان مناسب تعویض تایر کهنه با نو معمولا بررسی ظاهری تایرهای قدیمی یا توجه به تاریخ انقضای تایر کفایت میکند. هرگاه عمق شیارهای روی تایر به کمتر از حدود ۲ میلیمتر کاهش یافت، توصیه میشود که تایر قدیمی تعویض شود. اگر قسمتی از دیوارهی جانبی تایر بهطور غیرمعمول برجسته شد، باید تعویض شود. پارگی دیوارهی جانبی در تایر نباید تعمیر شود و در صورت بروز حتما تایر را تعویض کنید. اگر بیش از ۵ سال از خرید تایر فارغ از میزان استفاده میگذرد، بهتر است به فکر خرید تایر نو باشید یا حداقل بهصورت منظم نسبت به بازرسی تایرها اقدام کنید.
۶. تعمیر تایر خطرناک است؟
رفع پنچریهای عادی و کوچک هیچ ایرادی ندارد، اما اگر به هر دلیلی تایر دچار پارگی در دیوارهی جانبی شد، تعمیر آن خطرناک است.
۷. خرید تایر دستدوم اشتباه است؟
پاسخ کوتاه این سؤال یک بلهی محکم است. افراد زیادی برای صرفهجویی اقتصادی اقدام به خرید تایر دستدوم میکنند و برای این منظور تنها به کنترل ظاهری و اندازهگیری عمق شیارهای تایر بسنده میکنند. حقیقت این است که خریداران هیچ اطلاعی دربارهی نحوهی استفاده از تایرهای دستدوم ندارند، نمیدانند که آیا تایر با سرعتی فراتر از حد تحمل استفاده شده یا خیر، نمیدانند که آیا تایر متحمل وزنی بیش از حد مجاز شده یا نه و در آخر نمیدانند این تایر چه مدت مورد استفاده بوده و شرایط نگهداری از آن به چه صورت بوده است. بیشتر تایرهای دستدوم ازلحاظ ظاهری هیچ عیب و ایرادی ندارند و این درحالیاست که خیلی از مواقع تایرها دچار آسیبهای ساختاری یا درونی میشوند که این بهطور ظاهری قابل مشاهده نیست. باتوجهبه این دلایل خرید تایر دستدوم اگرچه ارزانتر است، اما همیشه درنظر داشته باشید که با خرید این تایرها ریسک زیادی روی سلامتی و جیب خود میکنید.
۸. تایرها را با گاز نیتروژن یا هوا پر کنیم؟
گاز نیتروژن در حقیقت همان هوا است که اکسیژن از آن حذف شده است. هوا بهطور معمول شامل ۷۹ درصد نیتروژن است. مولکولهای بزرگتر نیتروژن باعث میشود که تنظیم باد برای مدت زمان بیشتری به تعویض بیافتد. همچنین نبود اکسیژن و حذف رطوبت هوا به عمر دیوارههای درونی تایر میافزاید و از خشک شدن آن در درازمدت جلوگیری میکند.
نحوهی مراقبت از تایر خودرو
برخلاف تصور عموم تایرها هم نیاز به مراقبت و نگهداری دارند تا بتوانند همواره در بهترین شرایط باقی مانده و حداکثر طول عمر را داشته باشند. در ادامه مهمترین راههای مراقبت از تایرها را ذکر میکنیم:
- فشار تایرها را بهصورت ماهانه اندازهگیری کنید
همانطور که در تصویر مشخص است، کمبود باد تایر سبب خوردگی بخشهای خارجی آن، افزایش مصرف سوخت و تولید گرما میشود. به همین دلیل است که توصیه میشود حداقل ماهی یک بار باد تایرها کنترل شود. تایرها میتوانند در طول یکماه حدود یک PSI از فشار خود را از دست بدهند.
فشار زیاد هوای تایر نیز سبب آسیب و خوردگی در بخشهای مرکزی تایر میشود. هرگز نباید فشار باد تایر را بیش از حد نهایی پیشنهادی توسط سازنده تنظیم کرد. اغلب پیشنهاد میشود که باد تایر کمی پایینتر از حد نهایی پیشنهادی تنظیم شود تا سواری نرمتری حاصل شود، اما تنظیم باد در فشار نهایی سبب بهبود مصرف سوخت خواهد شد. علاوه بر موارد بالا، عدم ترازبندی مناسب چرخها میتواند سبب کاهش عمر تایر، خوردگی و گاهی پارگی سطح آن در بخشهای داخلی و بیرونی شود.
- تعویض ضربدری تایرها یا تعویض تایرهای یک محور با یکدیگر
جهت سایش یکنواخت تایرها و افزایش طول عمر آنها بهتر است هر ۱۰ هزار کیلومتر نسبت به تعویض ضربدری تایرها یا تعویض تایرهای یک محور اقدام کنید. بالانس و جایگزینی تایرها هزینهی زیادی ندارد و میتواند طول عمر تایرها را تا حد قابل ملاجظهای افزایش دهد.
- هرگز از بیشینه سرعت قابل تحمل توسط تایر تجاوز نکنید
رانندگی با سرعت بالاتر از شاخص سرعت تایر میتواند موجب تنشهای زیاد حرارتی شود. این عامل ممکن است در ظاهر تایر تغییراتی ایجاد نکند، اما ساختار درونی تایر دچار آسیب میشود و احتمال از بین رفتن آن را فراهم میکند.
- هرگز وزن بیش از حد تحمل تایر به آن اعمال نکنید
اعمال وزن بیش از حد مجاز تایر به آن میتوانند سبب تغییر شکل ظاهری آن و بروز آسیبهای جدی به دیوارههای جانبی تایر شود.
- سعی کنید از یک برند و مدل برای هر چهار تایر استفاده کنید
استفاده از یک مدل تایر روی یک محور الزامی است چراکه در غیراینصورت میتواند سبب سایش بیشازحد یکی از تایرها و ایجاد صدای آزاردهنده شود. در بهترین حالت پیشنهاد میشود که تمام تایرها از یک برند و مدل انتخاب شوند.
- کنترل سالانهی زاویهی چرخها
در طول سال به دلایل متفاوت احتمال تغییرات جزیی در زاویهی چرخها وجود دارد. این تغییرات میتواند سبب سایش غیریکنواخت تایرها شود و به همین سبب بهتر است حداقل سالی یکبارنسبت به کنترل زاویهها اقدام شود.
بهترین برندهای لاستیک ایرانی و خارجی
شرکتهای مطرح زیادی در سطح جهانی وجود دارند که تایرهایی با کیفیت بالا و با گسترهی وسیع کاربرد تولید میکنند. در این بخش ابتدا به معرفی و بررسی تعدادی از برندهای نامآشنا و موجود در بازار ایران میپردازیم، سپس تایرهای مطرح ایرانی را معرفی و با بررسی نظرات عمومی سعی میکنیم درجهی کیفی آنها را تعیین کنیم.
باتوجهبه مشکلات تحریم و افزایش قیمت دلار در ایران از میان تمام برندهای مطرح جهانی تنها محصولات انگشتشماری از بعضی برندها در کشورمان موجود است که با قیمتهایی بسیار فراتر از قیمتهای جهانی به فروش میرسند. طی سالهای اخیر واردات تایر به ایران با مشکلاتی مواجه بوده است و همین امر سبب شده برندهای نهچندان مطرح زیادی راه خود را به بازار ایران باز کنند، اما هدف ما در این مقاله تنها معرفی بهترین برندهای موجود در ایران است بنابراین تنها به معرفی برندهایی میپردازیم که در سطح جهانی شهرهاند یا حداقل نامشان در سطح جهانی مطرح است.
بهترین برندهای خارجی
۱. بریجستون
بریجستون یکی از مشهورترین برندهای تایرسازی در سطح جهان است. این شرکت ژاپنی فعال در زمینهی تولید انواع تایر با بیش از ۱۸۰ کارخانه و مراکز تحقیق و توسعه در ۲۶ کشور جهان محصولات خود را به بیش از ۱۵۰ کشور صادر میکند. بریجستون سالها بهعنوان یکی از تأمینکنندگان تایر برای مسابقات فرمول یک شناخته میشد و همچنان نیز در مسابقات مختلف تنها تأمینکنندهی تایر است. از نقاط قوت محصولات برجستون میتوان به عمر مناسب آج تایرهای مناسب برای خودروهای شاسیبلند و وانتها اشاره کرد و تنها ضعف این برند قیمت بالاتر در مقایسه با سایر رقبا است. محصولات بریجستون برای ایرانیان شناخته شده است و هماکنون نیز بعضی از محصولات بریجستون در ایران موجود است که البته با قیمتهای گزاف عرضه میشوند.
۲. میشلن
مدتی است که نام شرکت تایرسازی میشلن بهدلیل موفقیتها و نوآوریهای مختلف در سطح جهانی بسیار مطرح میشود. بیش از ۱۲۰ سال از تأسیس این شرکت فرانسوی میگذرد و به لطف نوآوریها و انقلابهای تکنولوژیکی که میشلن در دنیای تایرسازی ایجاد کرده است، نام این شرکت جزو پنج تایرساز اول دنیا قرار گرفته است. از مهمترین دستاوردهای میشلن میتوان به طراحی و توسعهی تایرهای رادیال اشاره کرد. در حالحاضر محصولات این شرکت در طیف وسیعی از وسایل نقلیه از دوچرخه تا شاتلهای فضایی مورد استفاده قرار میگیرد. میشلن بهقدری به کیفیت محصولاتش اطمینان دارد که آج تایرهایش گارانتی دارند، اما مانند بریجستون تنها ضعف این برند را میتوان قیمتهای بالاتر نسبت به رقبا دانست. تایرهای میشلن در ایران موجود است، اما باتوجهبه قیمتهای بالای این تایر احتمالا با وجود کیفیت بسیار بالا اولین انتخاب بسیاری از مالکان خودرو نیست.
۳. گودیر
شرکت گودیر در سال ۱۸۹۸ میلادی در آمریکا تأسیس شد. این تایرساز مطرح جهانی توانست کمتر از ۱۰۰ سال پس از تأسیس تایر مورد نیاز ماهنورد ناسا را تأمین کند. گودیر پیشینهی خوبی در تأمین تایرهای مناسب برای خودروهای فرمول یک دارد و اکنون نیز تنها تأمینکنندهی تایر برای مسابقات NASCAR است. فروش سالانهی ۱۵ میلیارد دلاری این شرکت بیانگر میزان عظمت و تأثیرگذاری گودیر در صنعت تایرسازی است. محصولات گودیر نسبت به متوسط جهانی گارانتی عمر آج بالاتری دارند و برای هر سایز تایر انتخابهای متونعی ازلحاظ طرح آج و … وجود دارد. از نقاط ضعف تایرهای گودیر میتوان به نبود گارانتی عمر آج برای مدلهای زمستانه و قیمت بالاتر محصولات نسبت به سایر بندها اشاره کرد.
۴. پیرلی
تایرسازی ایتالیایی پیرلی در سال ۱۸۷۲ میلادی تأسیس شد. این شرکت بهدلیل کیفیت بالای محصولات و استفاده از برترین و جدیدترین تکنولوژیها در تولیداتش در سطح جهانی به شهرت رسیده است. پیرلی فعالیتهای گسترده و هدفمندی در مسابقات فرمول یک دارد و اکنون تایرهای پیرلی بهعنوان تایر تست برای تمام خودروها در فرمول یک مورد استفاده قرار میگیرد. این شرکت در سال ۲۰۱۵ میلادی توسط شرکت چینی ChemChina خریداری شد و همچنان این شرکت چینی بخش بزرگی از سهام پیرلی را دراختیار دارد. نقطهی قوت محصولات پیرلی را میتوان ارائهی بالاترین گارانتی برای عمر آج تایرهایش دانست و تنها ضعف این شرکت در ارائهی محصولات اندک برای سایزهای مناسب جهت استفاده در وانتها است.
۵. کنتیننتال
شرکت آلمانی کنتیننتال که در زمینهی طراحی، توسعه و تولید سیستمهای ترمز، ایمنی، الکترونیکی و انتقال قدرت مهارت دارد، بهعنوان یکی از برترین تایرسازان جهان نیز شناخته میشود. این شرکت ۱۵۰ ساله محصولات خود را با نامهای مختلف تجاری نظیر جنرال در آمریکا و باروم در اروپا و روسیهبهفروش میرساند. ارائهی مهلت تست ۶۵ روزه روی محصولات از نقاط قوت تایرهای کنتیننتال است که میتواند تا حد زیادی انتخابهای محدود در سایزهای متفاوت را جبران کند.
۶. دانلوپ
بخش بزرگی از سهام شکرت دانلوپ دراختیار شرکت گودیر است، به همین دلیل کیفیت تایرهای دانلوپ نیز مشابه محصولات گودیر است. این شرکت در سال ۱۹۷۲ میلادی برای نخستین بار از تسمههای فولادی در تولید تایر استفاده کرد و اندکی بعد نخستین تایر مقاوم در برابر پنچری را توسعه داد. کنترل بخشهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی این شرکت دراختیار صنایع لاستیکسازی سومیتومو است. از نقاط قوت این برند میتوان به قیمتهای مقرونبهصرفهی محصولاتش اشاره کرد، اما گاهی اوقات محصولات دانلوپ در مقایسه با سایر رقبا در انتقال گرما عملکرد ضعیفتری دارند که بزرگترین نقطه ضعف این برند محسوب میشود.
۷. یوکوهاما
شرکت تایرسازی یوکوهاما در سال ۱۹۱۷ میلادی در ژاپنتأسیس شده است. این شرکت در زمینههای بسیاری اولین نوآورنده در دنیای تایرسازی بوده است که از جملهی آنها میتوان به تولید اولین تایر مخصوص برف، اولین تایر بدون تیوب و اولین تایر رادیال بدون تیوب با تسمههای فولادی اشاره کرد. محصولات رده بالای یوکوهاما با پسوند ADVAN عرضه میشوند و بیشتر تمرکز این برند روی ارائهی محصولات مناسب جهت مسابقات اتومبیلرانی است. کیفیت بالای تایرهای یوکوهاما سبب چسبندگی خارقالعاده در پیچهای تند و سواری نرم در مسیرهای مستقیم میشود، اما درست مشابه محصولات دانلوپ، تایرهای یوکوهاما نیز در دفع گرما نسبت به سایر رقبا عملکرد ضعیفتری دارند.
۸. هانکوک
برند کرهای هانکوک در سال ۱۹۴۱ میلادی تأسیس شده است. با وجو قدمت کمتر این برند نسبت به سایر رقبا، هانکوک حالا به یکی از تأمینکنندگان تایر برای مرسدس بنز، بیامو و آئودی تبدیل شده است. فعالیتهای هانکوک تنها به تولید تایر محدود نمیشود، بلکه این شرکت کرهای در تولید باتری و ترمز و رینگ نیز فعال است. درحالحاضر هانکوک بالغ بر ۵۰ میلیون تایر در سال تولید میکند و قصد دارد ظرفیت تولیدش را به سالانه ۹۲ میلیون تایر برساند. ارائهی انتخابهای متنوع در بخش خودروهای سدان از نقاط قوت هانکوک است، اما ارائهی گارانتی مشروط طول عمر آج توسط فروشندگان از معضلات این برند معتبر محسوب میشود.
۹. تویو
شرکت ژاپنی تویو در سال ۱۹۴۵ میلادی آغاز به کار کرده است. این شرکت با ارائهی محصولات باکیفیت درکنار قیمتهای مناسب توانسته در سطح جهان مطرح شود. تویو اولین تایرساز ژاپنی است که توانست محصولات خود را در آمریکا عرضه کند. تایرهای مناسب خودروهای سنگین تویو تا ۴۰ درصد عمر آج بیشتری نسبت به سایر برندها دارند. تویو تقریبا برای تمام وسایلنقلیه تایر تولید میکند و مهمترین عامل شهرت آن عمر بالای تایرها نسبت به سایر رقبا است.
۱۰. فالکن
شرکت ژاپنی فالکن در سال ۱۹۸۳ میلادی تأسیس شده است و تقریبا یکی از شرکتهای نوپا در زمینهی تولید تایر محسوب میشود. با وجود قدمت اندک، فالکن توانسته با تولید تایرهای مسابقهای باکیفیت در سطح جهانی مطرح شود. در ابتدا این شرکت تنها با تمرکز بر ارائهی تایرهای مسابقهای آغاز بهکار کرد، اما بعدها توانست ویژگیهای یک تایر مسابقهای را به تایرهای معمولی اضافه کند و لذت رانندگی اسپرت را به رانندگان معمولی بچشاند.
۱۱. کومهو
شرکت تایرسازی کومهو در سال ۱۹۶۰ میلادی در کره جنوبیتأسیس شد. این شرکت با ۸ کارخانه در سراسر جهان محصولات خود را به دیگر کشورها صادر میکند. کومهو با ترکیب تکنولوژی و کیفیت و قیمت مناسب توانسته به سرعت به یکی از تأمینکنندگان تایر برای خودروسازانی نظیر فورد، بیامو و مرسدس بنز بدل شود. محصولات کومهو بهطور قطع قابل رقابت با برندهای سطح بالاتر ژاپنی، اروپایی و آمریکایی نیستند، اما تایرهای چهار فصل و تابستانهی کومهو نسبت به قیمت کیفیت قابل قبولی ارائه میکنند.
۱۲. نکسن
شرکت تایرسازی نکسن در سال ۱۹۴۲ میلادی در سئول کره جنوبی بنیانگذاری شده است. این شرکت تایرسازی برای سالها بهعنوان یک تولیدکنندهی کوچک شناخته میشد که محصولاتش از درجهی کیفی پایینی برخوردار بودند. در سالهای اخیر با اعمال تغییراتی در شرکت، نکسن تایر با تولید تایرهای باکیفیت و پوشش طیف وسیعی از سایزها توانسته خود را بهعنوان یک شرکت تایرسازی مقرونبهصرفه مطرح کند. محصولات این شرکت در سطح بالای کیفی قرار ندارند، اما در مقایسه با برندهای چینی و ایرانی انتخاب مناسبتری هستند.
۱۳. سومیتومو
در سال ۱۹۰۹ میلادی شرکت ژاپنی سومیتومو با سرمایهگذاری در شرکت دانلوپ ژاپن آغاز به کار کرد. این شرکت با تولید تایرهای باکیفیت و پوشش طیف وسیعی از نیازهای مشتریان از شهرت خوبی در سطح جهانی برخوردار است. کیفیت محصولات این برند بهقدری بالا است که برندهای مطرحی مانند دانلوپ تولید بخشی از محصولاتشان را به این شرکت واگذار میکنند.
۱۴. مکسس
شرکت مکسس نهمین تولید کنندهی بزرگ تایر در دنیا است. این شرکت تایوانی کار خود را با تمرکز بر تولید انواع تایر دوچرخه آغاز کرد و بهسرعت طیف محصولات خود را به سوی پوشش سایر وسایل نقلیه گسترش داد. درحالحاضر محصولات مکسس به ۱۸۰ کشور دنیا صادر میشود و این برند مورد اطمینان خودروسازانی نظیر تویوتا و فورد است. کیفیت تایرهای مکسس در طول زمان تغییر نمیکند و میتواند انتخاب مناسبی باشد.
بهترین برندهای ایرانی
از میان تولیدکنندگان تایر در ایران نام شش شرکت زیر با محصولات مناسب خودروهای سواری مطرح است که در ادامه به معرفی و بررسی هر یک میپردازیم:
۱. بارز
گروه صنعتی بارز در سال ۱۳۷۳ شمسی فعالیت خود را آغاز کرده است و امروز بزرگترین تولیدکنندهی تایر در ایران است. این شرکت تایر مناسب طیف وسیعی از وسایل نقلیه و صنعتی را تولید میکند و محصولات آن به دوام و کارکرد مناسب در بازار ایران شهرهاند. این شرکت در طول سالیان متمادی و با عقد قراردادهای مختلف موفق به انتقال تکنولوژی از روسیه و شرکت مارانگونی ایتالیا جهت تولید تایر رادیال با تسمهی سیمی شد .بهعلاوه شرکت بارز با عقد قراردادی ۱۰ ساله با شرکت کنتیننتال توانست ضمن ارتقای سطح فناوری تولید تایر رادیال برای خودروهای سواری، قدم در مسیر تولید تایر رادیال مناسب خودروهای سنگین بگذارد. درحالحاضر شرکت بارز کاملترین و متنوعترین سبد محصولات را برای خودروهای مختلف دارا است و همین امر سبب شده تا این برند ایرانی در صدر بهترین و پرفروشترین تایرسازان ایران قرار بگیرد.
۲. کویر تایر
شرکت کویر تایر در سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت هماکنون تایرهای مناسب خودروهای سواری و نیمهسنگین و سنگین تولید میکند اما تنوع محصولات آن نسبت به بارز کمتر است. ازلحاظ کیفیت محصولات کویر تایر بهعنوان رقیب محصولات بارز شناخته میشوند و انتخاب میان این دو برند به تجربههای شخصی و تحقیقات میدانی برمیگردد.
۳. یزد تایر
یزد تایر کار خود را از سال ۱۳۷۴ آغاز کرد و با بهرهگیری از تکنولوژی وردشتاین هلند نسبت به تولید محصولات باکیفیت اقدام کرد. محصولات یزد تایر شامل تایر مناسب برای وسایل نقلیهی سنگین نمیشود و همین امر یکی از نقاط ضعف یزد تایر است. این شرکت اولین تولید کنندهی تایر با تحمل حداکثر سرعت ۲۴۰ کیلومتربرساعت در ایران بود. محصولات یزد تایر کیفیت قابل قبولی دارند، اما تنوع مدلها در هر سایز کمتر از سایر رقبا است.
۴. گلدستون
شرکت گلدستون در سال ۱۳۷۵ بهرهبرداری شد. این شرکت در زمینهی تولید تایر مناسب برای خودروهای سواری، سنگین و صنعتی فعال است. تنوع پایین محصولات و کیفیت پایینتر محصولات نسبت به سایر رقبای ایرانی از بزرگترین ضعفهای شرکت گلدستون است. این شرکت قصد انتقال تکنولوژی وردشتاین هلند را از شرکت یزد تایر دارد.
۵. دنا
شرکت تولیدی لاستیک دنا در سال ۱۳۵۳ شمسی با مشارکت بریجستون ژاپن تأسیس و در سال ۱۳۵۵ به بهرهبرداری رسید. در سال ۱۳۷۷ خط تولید تایر رادیال سیمی به کمک فناوری شرکت مارانگونی ایتالیا در این شرکت راهاندازی شد. شرکت دنا همواره بهعنوان یکی از بهترین تایرسازان برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین شناخته شده و خط تولید تایرهای بایاس نخی شرکتهای بارز و گلدستون با انتقال فناوری از این شرکت راهاندازی شده است، اما تایرهای سواری برند دنا ازلحاظ کیفی محبوبیت بالایی ندارند.
۶. ایران تایر
ایران تایر از سال ۱۳۴۴ شمسی به بهرهبرداری رسیده است و پس از انقلاب اسلامی بهعنوان یکی از شرکتهای تابعهی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی ایران به کار خود ادامه داد. در طول این سالها ایران تایر با بهرهگیری از فناوری شرکت ماتادور اسلواکی و ماشینآلات اروپایی به تولید تایر مشغول است. ایران تایر حدود ۵ درصد از بازار فروش تایر در ایران را دراختیار دارد. محدودیت تنوع در تولیدات این شرکت عمدهترین ضعف ایران تایر محسوب میشود. ایران تایر جهت عرضهی تولیدات خود با قیمت مصوب اقدام به ثبتنام آنلاین در وبسایت خود و تحویل کالا بهصورت مستقیم و بدون واسطه کرده است.
بهترین تایر برای خودروهای ایرانی
در این بخش ضمن معرفی انواع مدل از تایرهای مناسب هر یک از خودروهای پرتقاضای ایرانی، یک یا دو مدل مناسب چهارفصل از بهترین برندهای ایرانی موجود در قالب پیشنهاد معرفی شود. لطفا توجه داشته باشید که تایرهای پیشنهادی براساس بررسیهای فنی بهعمل آمده از مشخصات تایر و تجربهی مالکان خودروهای مختلف انتخاب شدهاند. دلیل عدم معرفی برندهای خارجی نبود ثبات قیمت و موجودی مدلهای مختلف از سایزهای متفاوت تایرها است. درصورتیکه امکان خرید تایر خارجی را دارید درنظر داشته باشید که اولویت انتخابی شما براساس کیفیت ابتدا تایرهای ژاپنی، اروپایی و آمریکایی سپس تایرهای کرهای است. وبسایت رسمی تایر دنا در زمان نگارش این مقاله محصولات مرتبط با خودروهای سواری را حذف کرده است و به همین دلیل در جدول زیر برند دنا تایر از بررسیها کنار گذاشته شده است.نام خودرو سایز تایر استاندارد بارز یزد تایر کویر تایر گلدستون ایران تایر تایر پیشنهادی
پراید | ۱۶۵/۶۵R13 | PREMIUM DRIVE P648BRILLIANT P660IMPALA P670WINTERTECH P642 | VENUS | Elegance KB12Comfort KB16Smart KB26 | MARS GS-2030 | STANZA IT-15 | کویر تایر مدل:Comfort KB16 |
تیبا | ۱۷۵/۷۰R13185/60R14 | BRILLIANT P660ALERIA P601WINTERTECH P642 | MARSVENUS | Stella KB14Comfort KB16Precious KB36Flexible KB88 | MARS GS-2020MARS GS-250MARS GS-600 | STANZA IT-15KARNA IT-35SAMAND GL-10 | کویر تایر مدل:Precious KB36Comfort KB16 |
ساینا و تیبا ۲ | ۱۸۵/۶۰R14 | ALERIA P601 | MARS | Flexible KB88 | MARS GS-2020 | KARNA IT-35 | کویر تایر مدل:Flexible KB88 |
ریو | ۱۷۵/۷۰R13 | BRILLIANT P660ALERIA P601WINTERTECH P642 | VENUS | Stella KB14Comfort KB16Precious KB36 | MARS GS-250MARS GS-600 | STANZA IT-15 | کویر تایر مدل:Precious KB36Comfort KB16 |
کوییک، پژو ۴۰۵ ،پارس، ۲۰۶، ۲۰۷، ۲۰۶ و ۲۰۷ صندوقدار و رانا | ۱۸۵/۶۵R14 | PREMIUM DRIVE P648BRILLIANT P660ELPIDA P640JOOPAR P690APADANA P678WINTERTECH P642 | MERCURYURANUS | Perfect KB27Strong KB22 | MARS GS-2000 | KARENZA IT-62KARNA IT-35 | بارز مدل:ELPIDA P640JOOPAR P690 |
تندر ۹۰ و رنو ساندرو | ۱۸۵/۶۵R15 | PREMIUM DRIVE P648ELPIDA P640OPTI DRIVE P674JOOPAR P690APADANA P678WINTERTECH P642 | MERCURYURANUS | Perfect KB27Strong KB22 | MARS GS-2000MARS GS-2020 | KARENZA IT-62KARNA IT-35 | بارز مدل:ELPIDA P640PREMIUM DRIVE P648 |
سمند و دنا | ۱۸۵/۶۵R15195/60R15 | PREMIUM DRIVE P648ELPIDA P640OPTI DRIVE P674JOOPAR P690APADANA P678WINTERTECH P642 | MERCURYURANUSNEPTUNE | Perfect KB27Strong KB22Extra KB33 | MARS GS-2000MARS GS-2020 | KARENZA IT-62KARNA IT-35 | بارز مدل:ELPIDA P640OPTI DRIVE P674 |
گرند ویتارا | ۲۲۵/۶۵R17 | OPTI RIDERUNNER S677 | – | WONDERFULL KB700 | – | – | بارز مدل:OPTI RIDERUNNER S677 |
هایما S5 | 215/60R17 | – | – | Tiger KB66 | – | – | کویر تایر مدل:Tiger KB66 |
هایما S7 | 235/65R17215/70R16 | RIDERUNNER S673 | – | WONDERFULL KB700 | – | – | بارز مدل:RIDERUNNER S673 |
H30 کراس | ۲۰۵/۵۰R16 | PREMIUM GRIP P624 | MARS | Advance KB44 | – | – | بارز مدل:PREMIUM GRIP P624 |