تعیین قیمت منصفانه خودرو از کدام مسیر کلید می‌خورد؟

به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، به نقل از دنیای اقتصاد، در شرایطی عرضه خودرو در بورس کالا مراحل پایانی خود را برای تصویب در کمیسیون صنایع مجلس طی می‌کند که این بار تنها مرجع رسیدگی به رویه ضد رقابتی و انحصاری یعنی شورای رقابت به‌طور علنی مخالفت خود را با مکانیزم قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا اعلام کرده است. هفته گذشته رضا شیوا رئیس شورای رقابت در گفت و گویی عنوان کرده بود اگر خودرو در بورس عرضه شود فاتحه قیمت منصفافه آن را باید بخوانیم. اظهارات وی در شرایطی است که قیمت‌گذاری کنونی خودرو توسط این شورا، دو تولید کننده بزرگ کشور را با زیان انباشته ۴۳ هزار میلیاردی در ۹ ماهه امسال مواجه کرده و دست مصرف‌کنندگان واقعی را نیز به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری از خودرو کوتاه کرده است. با این حال به اعتقاد شیوا با عرضه خودرو در بورس باید از قیمت منصفانه خودرو خداحافظی کرد. عرضه خودرو در بورس کالا که هم‌اکنون در قالب  طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو در دستور کار نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن قرار دارد در شرایطی مراحل نهایی خود را می‌گذراند که فریاد مخالفان این طرح بیش از گذشته به گوش می‌رسد. حالا نیز شورای رقابت به عنوان مدعی و مرجع قیمت‌گذاری خودرو پا به میدان گذاشته و مخالفت خود را با عرضه خودرو در بورس اعلام کرده است. آنچه این شورا در باب مخالفت بر آن تاکید دارد، افزایش قیمت خودرو با قیمت‌گذاری بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا است. این شورا با نادیده گرفتن تبعات قیمت‌گذاری دستوری که تولید‌کننده و مصرف‌کننده را متضرر و دلالان را منتفع کرده، تنها بر افزایش قیمت خودرو در صورت عرضه در بورس تمرکز کرده و با آن مخالفت می‌کند. آنچه مشخص است فروش خودرو بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس با توجه به اینکه بازار تجربه‌ای در این زمینه نداشته بی‌تردید خالی از اشکال نیست و با نواقصی همراه خواهد بود اما این روش به‌طور حتم بر قیمت‌گذاری دستوری شورای رقابت که سال‌هاست باعث ضرر و زیان تولید‌کننده و مصرف‌کننده شده، ‌ارجحیت خواهد داشت.
بی‌شک حذف دلالی و واسطه‌گری از بازار خودرو و واقعی شدن قیمت خودرو از جمله تاثیرات مثبت عرضه خودرو در بورس کالا است.هر چند در روزهای ابتدایی عرضه خودرو در بورس قیمت‌ها با این مکانیزم افزایش می‌یابد اما مصرف‌کنندگان نیز از مزایای آن به‌طور کامل بهره‌مند خواهند شد. به هر حال آن طور که از سخنان شیوا استنباط می‌شود علت اصلی مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس کالا افزایش قیمت خودرو است. رئیس شورای رقابت معتقد است چنانچه خودرو از مسیر بورس کالا عرضه شود شاهد افزایش قیمت‌ها خواهیم بود.
به اعتقاد شیوا هیچ کدام از کالاهایی که در بورس حاضر است با قیمت منصفانه در اختیار مصرف‌کننده قرار نمی‌گیرد.
اما در نقطه مقابل آنچه سبب شد تا نمایندگان مجلس مسیر بورس کالا را به عنوان راهکاری برای عرضه خودرو مورد توجه قرار دهند، استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا به‌منظورایجاد تعادل‌ در قیمت و همچنین مقابله با پدیده دلالی و واسطه‌گری در بازار خودرو است. به‌دنبال التهاباتی که بعد از خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها فضای اقتصادی کشور را فرا گرفت، بازار خودرو به عنوان یکی از بازارهای عمومی کشور نوسانی شد و شاهد حضور سرمایه‌های سرگردان در این بازار بودیم. حضور سرمایه‌های سرگردان و اختلال در سمت عرضه پای دلالان و واسطه‌ها را به بازار خودرو باز کرد.
نمایندگان مجلس معتقدند شیوه‌های به کار گرفته شده مانند فروش‌های فوق‌العاده شرکت‌های خودروساز نه تنها نتوانسته عطش دلالان و واسطه‌ها را کاهش دهد، بلکه این نحوه عرضه سبب شده تا آنها بیش از پیش به‌دنبال این باشند تا در این طرح‌های فروش شرکت کنند. همین مساله سبب شده تا دست مصرف‌کننده واقعی از خودرو کوتاه بماند.  
نمایندگان قصد دارند با استفاده از ابزار بورس کالا این امکان را فراهم آورند تا خودرو را به دست مصرف‌کننده واقعی برسانند و دست واسطه‌ها و دلالان را کوتاه کنند. اما شورای رقابت معتقد است مسیر پیشنهادی نمایندگان برای عرضه خودرو منجر به افزایش قیمت و در نتیجه کوتاه ماندن دست مصرف‌کننده از خودرو خواهد شد. مسیری که حالا نیز دست مصرف‌کنندگان را از خودرو کوتاه کرده است. در هر صورت آنچه مشخص است عرضه خودرو در بورس مسیری متفاوت از قیمت‌گذاری دستوری است حال آنکه موفقیت این راه نیز در عدم دخالت سیاست‌گذار خودرو در نوع قیمت‌گذاری پایه است. اگر دولت یا سیاست‌گذار خواستار قیمت‌گذاری بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا هستند باید در این مسیر به یقین رسیده باشند و از هر نوع دخالتی ممانعت کنند.
  جدال موافقان و مخالفان
به‌نظر می‌رسد بحث افزایش قیمت خودرو محل مناقشه میان موافقان و مخالفان عرضه خودرو از مسیر بورس کالا باشد.