فرنوش آباء/ مردم کاری ندارند به اینکه ما چند کیلومتر راه آهن یا چه تعدادی فرودگاه داریم، آیا راه آهن ما خصوصی است یا دولتی، آیاطرح جامع حمل و نقل کشوری داریم یا نه، ساختار ما گسترده است یا محدود و ده ها سوال دیگر.
گرچه پاسخ به این سوالات خیلی مهم بوده و تا حدی نشاندهنده ریشه اصلی مشکلات در بخش مسافری برون شهری می باشد، اما اینپاسخ برای مدیران و حاکمیت و عرضه کننده خدمات حمل و نقل اهمیت دارند، نه برای مردم. مردم صرفا با خدماتی که در این بخش میگیرند ؛ کار دارند. نوع و کیفیت و قیمت خدمت و مسائلی از این قبیل برای مردم مهم است. خواه توسط بخش خصوصی ارائه گردد یادولتی ؛ توسط سازمانی گسترده ارائه گردد یا شرکتی کوچک و …… . برای مردم ؛ “خروجی خدمات” مهم است و لاغیر .
در این بخش صرفا مشکلات بخش حمل و نقل مسافری برون شهری را از نقطه نظر مردم ذکر می کنیم:
۱–کمبود ظرفیت قطار و هواپیما (مشکلات تهیه بلیط برای مقصد و زمان دلخواه) : این مشکلات در برخی مسیرها همواره وجود دارد(مانند مقاصد منتهی به مشهد) و در برخی مسیرها در اوقات پیک سفر (تهران، تبریز، شیراز و …) ایجاد می شود (در ایام تعطیل،تابستان و ….)
۲–کیفیت پایین خدمات قطار و هواپیما (تاخیر، ایمنی پایین، بی نظمی، کثیفی، پاسخگو نبودن، عدم قابلیت اطمینان، فقدان پارکینگخودرو کافی و مناسب در مبدا سفر، فقدان سیستم های مناسب حمل و نقل درون شهری منتهی به ایستگاه های راه آهن و فرودگاه هادر مبدء و مقصد سفر و …..). البته شاید “تاخیر” و “ایمنی پایین” در مورد قطار صدق نکند.
۳–زمان طولانی سفر با قطار به علت فقدان شبکه قطارهای سریع السیر (بالای ۲۰۰ کیلومتر در ساعت)
۴– ایمنی پایین سفرهای جاده ای (اتوبوس و خودروی شخصی و تاکسی)
۵–کیفیت و راحتی پایین سفر با اتوبوس (از مرحله قبل از تهیه بلیط تا محیط کارگری و بی کیفیت ترمینال و طول سفر و مشکلات مقصدو …) و در نتیجه عدم گرایش مردم به سفر با اتوبوس
۶–ترافیک شدید اوقات پیک برخی مسیرها (مثل شمال)
۷–ترافیک روزانه و مستمر برخی مسیرها (مثل کرج)
۸–نا ایمن با اتلاف زیاد وقت در ترددهای کاری بین شهری (شهرهای حومه ای) به علت فقدان شبکه قطارهای حومه ای
۹–پایین بودن کیفیت زیرساخت های جاده ای و ریلی به علت نظام نادرست نگهداری و تعمیرات
۱۰–ترافیک شدید درون شهری در شهرهای توریستی در اوقات پیک سفرهای برون شهری (شهرهای شمالی، اصفهان، مشهد و …) ناشی از وجود مشکلات ۱و۲و۳
بعد از تکمیل فهرست فوق، به این موضوع خواهیم پرداخت که چرا این اشکالات وجود دارد . علل آن کدامند و نهایتا راه حل چیست؟