آنچه در این مقاله می‌خوانید آشنایی با نسخه کوپه کانورتیبل پژو ۳۰۴ مدل ۱۹۷۴ است که یکی از نادرترین محصولات تولیدی پژو در بازار ایران است.
به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، بازار خودرو اروپا در آغاز دهه ۱۹۷۰ میلادی با خلاء در دسته خودروهای سایز متوسط مواجه بود. پژو به عنوان یکی از خودروسازان بزرگ فرانسوی که همواره نیم نگاهی به آینده بازار محصولات تولیدی خود داشت، بلافاصله در راستای پر کردن این خلاء برآمد.
نتیجه کار تولید خودرویی با نام شناسایی ۳۰۴ بود که در ترکیب‌های متنوعی از سدان، کوپه، کانورتیبل، استیشن واگن (استیت/Estate) و ون به تولید رسید.
پژو ۳۰۴ در سال ۱۹۶۹ به عنوان جانشین رسمی سری ۲۰۴ به بازار اروپا عرضه شد و تا سال ۱۹۸۰ بر خط تولید پژو باقی ماند و سپس با مدل جدیدتر ۳۰۵ در سال ۱۹۷۷ جایگزین شد تا یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین محصولات تولیدی دوران پژو را برای این خودروساز رقم بزند.
آنچه در ادامه این مقاله می‌خوانید آشنایی با نسخه کوپه کانورتیبل پژو ۳۰۴ مدل ۱۹۷۴ است که یکی از نادرترین و کمیاب‌ترین محصولات تولیدی پژو در بازار ایران به حساب می‌آید. این خودروی کمیاب خوشبختانه از سوی «تیمور ریشار»، راننده سابق مسابقات اتومبیلرانی، کلکسیونر و بازسازی‌کننده بااخلاق ایرانی/فرانسوی به طور کامل بازسازی شده است تا به منحصربه‌فردترین نسخه برند پژو درکشور بدل شود.
طراحی پژو ۳۰۴، دست رحمت ایتالیایی‌ها بر سر پژو
پژو ۳۰۴ در سال ۱۹۶۹ میلادی در نمایشگاه خودرو پاریس رونمایی شد. پژو در تولید مدل ۳۰۴ از بخش میانی پلتفرم مدل کوچک‌تر ۲۰۴ استفاده کرد و تنها بخش جلویی آن را تغییر داد تا این مدل جدید سایز متوسط را با صرف کمترین هزینه و کسب بالاترین سود ممکن خلق کند.
طراحی محصول سایز بزرگ جدید پژو، یعنی مدل ۵۰۴ (معرفی در سال ۱۹۶۸) که در ایران معمولاً با نام پژو آخوندی خطاب می‌شود، از سوی شرکت پینین‌فارینا ایتالیا انجام گرفته بود و به نوعی معرف زبان طراحی جدید محصولات پژو به حساب می‌آمد. در نتیجه طراحی پژو ۳۰۴ نیز بار دیگر به کاروتزریا پینین‌فارینا و سرطراح ایتالیایی مشهور این شرکت، یعنی آلدو براورونه سپرده شد تا ۳۰۴ را با المان‌های مشترک با ۵۰۴ پیاده سازی کند. دلیل این سبک طراحی مشابه؛ استقبال خوب بازار اروپا از طراحی جدید پژو درمدل ۵۰۴ و حفظ پیوستگی در ساختار طراحی خارجی محصولات تولیدی پژو بود.
آلدو براورونه – طراح پژو ۳۰۴
براورونه سابقه درخشانی در پینین‌فارینا داشت. او طراحی خودروهای مطرح بسیاری از جمله فراری دینو ۲۰۶GT، فراری ۴۰۰ سوپرآمریکا، فراری ۲۵۰LM، آلفارومئو ۶C، آلفا اسپایدر، پژو ۵۰۴ و ۶۰۴ و بسیاری دیگر از خودرهای نامی اروپایی بود. آلدو پس از بازنشستگی در سال ۱۹۸۸ به عنوان مشاور طراح در شرکت خودروسازی ایتالیایی استولا (Stola) و موسسه طراحی استودیوتورینو در بخش طراحی RUF RK اسپایدر به کار خود ادامه داد. این طراح نامی، دارنده عنوان عضویت کلوپ خودروهای استوریکو ایتالیانو و داوری دو دوره از نمایشگاه‌های مشهور کنکورس دی الگانس بود. براورونه در اکتبر ۲۰۲۰، تنها چند روز پس از فوت همسرش، مارتاریتا، در بیمارستان مولینت شهر تورین، در زادگاهش دیده ازجهان فرو بست. زندگی و سبک کاری این طراح پرآوازه در کتابی با عنوان «استایل و جزئیات: آثار آلدو براورونه» در سال ۲۰۱۹ در نمایشگاه کنکورس دی الگانس رونمایی شد.
حفظ همکاری پژو با کاروتزریا پینین‌فارینا در زیر سایه آلدو براورونه؛ برای محصولات تولیدی پژو اعتبار قابل توجهی به همراه داشت. مخصوصاً در آن دوران که تنها رقیب جدی پژو در کلاس سایز متوسط، مدل ۲۱ شرکت رنو بود و سیتروئن عملاً محصول آماده‌ای برای رقابت در سبد تولید خود نداشت.
پژو با استفاده از جزئیات و بخش‌های از پیش طراحی شده مدل ۲۰۴ و اعمال تغییرات جزئی بر بدنه آن مدل، ۳۰۴ را با صرف حداقل هزینه و بهبودهای طراحی الهام گرفته از مدل ۵۰۴ روانه بازار اروپا کرد. به لطف بهبودهایی که در فضای داخلی و طراحی نمای خارجی آن صورت گرفته بود، اروپایی‌ها از این نسخه نوظهور استقبال کردند و پژو موفق شد در بازه تولید حدود ۱۱ ساله آن تیراژی در حدود یک میلیون ۱۸۰ هزار دستگاه از نسخه‌های مختلف عرضه کند تا بازار محصولات سایز موسط اروپایی را در سیطره خود درآورد.
نسخه کوپه این خودرو در فرمت چهار سرنشین ۲+۲ به تولید رسید اما داستان در مورد نسخه کوپه با سقف تاشونده یا کانورتیبل یا به قول اروپایی‌ها کابریولت (Cabriolet یا Cabrio/با تلفظ صحیح کبریو یا کبریوله) کاملاً متفاوت بود. نسخه کوپه کانورتیبل پژو ۳۰۴ با مکانیزم سقف تاشونده دستی تنها در فرمت دو سرنشین به تولید رسید تا در زمینه خاص‌گرایی، برترین نسخه تولیدی از پژو ۳۰۴ باشد. پژو بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ از این نسخه تنها کمتر از ۱۹ هزار دستگاه به تولید رساند که در این میان فقط ۸۳۶ دستگاه آن در نسخه فرمان راست ویژه بازار بریتانیا بود. با در نظر گرفتن تیراژ تولید قابل توجه این مدل در بازه تولید نزدیک به ۱۱ سال، تیراژ تولید نسخه کوپه کبریوله (مخصوصاً نسخه سفارش بریتانیا) بسیار پایین است که در اوج‌گیری ارزش معنوی و مادی این خودرو تاثیر بسیار دارد.
با استفاده مستقیم از پلتفرم ۲۰۴ و اشتراک بسیاری از قطعات ظاهری از جمله درها، سینی کف اتاق و حتی بسیاری از قطعات فنی از جمله موتور و سیستم تعلیق، هزینه‌های تولید پژو ۳۰۴ بسیار پایین بود. اما نسخه کبریوله تغییرات جزئی به خود دید تا از سایر مدل‌های تولیدی دوران پیشی بگیرد.
شیشه درهای جانبی اندکی کشیده‌ترشدند، اهرم دنده از روی فرمان به کنسول میانی منتقل شد تا در مقایسه با اهرم دنده فرمانی مدل ۲۰۴ جلوه اسپرت‌تری داشته باشد، ساختار سقف در نسخه کوپه به منظور افزایش فضای سر سرنشینان عقب به صورت مستطیل طراحی شد که این سبک طراحی در نسخه کبریوله نیز به زیبایی پیاده شده است.
تمایز نسخه سدان پژو ۳۰۴ با کوپه و کبریوله این خودرو درساختار بخش عقبی پلتفرم بود. نسخه سدان از صندوق کشیده‌تری بهره می‌برد که فضای حمل بار را برای سرنشینان ارتقا می‌داد، اما نسخه کوپه و کبریوله از صندوق کوتاه‌تری بهره می‌گرفتند که ضمن کوتاه‌تر ساختن طول کلی خودرو، جلوه اسپرت بیشتری به همراه داشتند.
نمای داخلی اما همان‌طور که از خودروسازی اقتصادی چون پژو انتظار می‌رفت، در راستای وابستگی به سیاست‌های وقت شرکت، بسیار مینیمال و ساده طراحی شده است و این خودروساز در زمینه کسب محبوبیت ۳۰۴ تنها بر طراحی ایتالیایی نمای خارجی آن تکیه کرده بود. در عین حال استفاده از تریم دو رنگ نمای داخلی (همخوانی رنگی پوشش سقف با روکش صندلی‌ها و رودری‌ها)، اندکی ذهن بیننده‌ها را به سبک طراحی و رنگ‌پردازی نمای داخلی مرسدس‌بنز‌های دهه ۱۹۶۰ میلادی می‌کشاند.
استفاده پژو از دو نشانگر ساده دایره‌ای سرعت لحظه‌ای و دور موتور بر داشبرد ساده ۳۰۴، شاید تمام چیزی باشد که یک راننده در پس فرمان دو شاخه سنتی‌اش از آن انتظار خواهد داشت.
مشخصات فنی پژو ۳۰۴، سبُک، ارزان و تمام
با وجود زیبایی ظاهری پژو ۳۰۴، این خودرو متاسفانه از پیشرانه ۱٫۳ لیتری مشترک با ۲۰۴ بهره می‌گیرد که در بهترین حالت تنها قادر به تولید ۷۵ اسب‌بخار است. اما نباید از یاد ببریم که پیشرانه این خودرو تماماً ازجنس آلیاژ آلومینیوم ساخته شده و از جعبه‌دنده چهار سرعته دستی در ساختار دیفرانسیل جلو (گیربکس ترنس‌اکسل با سیستم روانکای مشترک با پیشرانه) بهره می‌گیرد که وزن نهایی در حدود ۹۰۰ کیلوگرم دارد.
با این وجود شاید ۷۵ اسب‌بخار به دیدگان بسیاری از علاقمندان امروزی صنعت خودرو به چشم نیاید اما باید در ذهن داشته باشید که پژو در مدل ۳۰۴ از سیستم تعلیق کاملاً مستقل در هر دو محور و سیستم ترمز دیسکی در محور جلو بهره گرفت.
توان فنی پژو ۳۰۴ در پایداری و قابلیت مانورپذیری و هندلینگ بسیار خوب این خودرو خلاصه می‌شود که در کنار خطوط زیبای بدنه آن توانست به عنوان یکی از زیباترین و توانمندترین خودروهای کلاس سایز متوسط اروپایی در دهه ۱۹۷۰ میلادی شناخته شود و گوی سبقت را به سادگی از رقبای دیگر خود برباید. شاید پژو ۳۰۴ را بتوان به نوعی نسخه اقتصادی و فرانسوی محصولات آن دوران برند بریتانیایی لوتِس (Lotus/با تلفظ اشتباه لوتوس در ایران) خطاب کرد.
پژو ۳۰۴ در ایران
براساس گفته‌های تیمور ریشار، پژو ۳۰۴ مورد بررسی «باما» تنها نسخه کبریوله سالم موجود از این مدل در ایران است که در پروسه‌ای دو ساله به صورت کاملاً حرفه‌ای از پایه بازسازی شده است.
باید در نظر داشته باشید که بازار محصولات اروپایی اقتصادی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی در ایران چندان درخشان و داغ نبود. ایران آن دوران پیشرفت و رشد اقتصادی را تجربه می‌کرد و به عنوان کشوری که در تولید نفت و گاز و انرژی‌های حیاتی در زمره برترین کشورهای جهان و در همکاری کامل با شرکت‌های خودرویی آمریکایی قرار داشت، علاقه‌ای به واردات خودروهای اقتصادی کم‌مصرف اروپایی نداشت. از این رو جای تعجب ندارد که محصولات وقت پژو در آن دوران در بازار ایران بسیار نادر و کمیاب باشند.
در پایان جا دارد تا از همکاری صمیمانه همیشگی و اخلاق دوست‌داشتنی تیمور ریشار و زحمات فراوان او در راستای بازسازی بسیاری از خودروهای دوست‌داشتنی و تاریخی موجود در کشور نهایت قدردانی را به عمل آوریم.
گزارش: شیوا آبا
