تاثیر واردات بر بازار خودرو

درست از تابستان ۱۳۹۷ که واردات خودرو به کشور ممنوع شد، افزایش قیمت و نوسان قیمت خودروها اوج گرفت. از همان زمان بود که نه تنها قیمت خودروهای صفر و کارکرده خارجی، بلکه قیمت روز خودرو داخلی هم سر به فلک کشید و بازار را برهم ریخت.

به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، در همان روزها هم بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار بر این باور بودند که اگر زمستان همان سال واردات از سر گرفته شود، تا حد زیادی از افزایش قیمت‌ها جلوگیری می‌شود، اما واردات ماشین باز نشد که نشد و قیمت‌ها هم روز به روز صعودی شدند.

حالا اما به نظر می‌رسد با گذشت بیش از چهار سال از ممنوعیت واردات خودرو به کشور، شمارش معکوس برای باز شدن درهای ورود خودرو به کشور باز شده اما دیگر امیدی به بازگشت قیمت‌ها به نرخ‌های قبلی نیست. چرا که علاوه بر افزایش چندبرابری قیمت خودروهای خارجی و داخلی، نرخ ارز، به نتیجه نرسیدن برجام و تورم نیز در این میان اثر گذار است و گویی دیگر کار از کار گذشته است.

نقش واردات بر قیمت خودروهای چینی

واردات روز افزون خودروهای چینی طی دهه اخیر، رقابت خرید و فروش را بیش از سایر برندها همچون خودروهای فرانسوی و کره‌ای کرده است. طی سال‌های اخیر که واردات خودروهای خارجی به کشور ممنوع شد، خودروهای چینی اما به صوت مونتاژ توسط خودروسازان داخلی همچنان مهمان بازار خودرو ایران بودند و هستند.
از سال ۱۳۹۷ تاکنون، خودروهای چینی همچون دیگنیتی، فیدلیتی، انواع تیگو (تیگو۷ پلاس، تیگو ۸ پلاس، تیگو ۸ پرو و …)، برخی مدل‌های جک به صورت مونتاژ و اکثرا در منطقه تجاری بم (توسط مدیران خودرو، بهمن موتور و کرمان موتور) و یا خط تولید ایران خودرو و سایپا وارد کشور شد.
حالا با ,واردات خودروهای چینی به بازار خودرو، برخی کارشناسان و فعالان بازار بر این باورند که در صورت آزادسازی واردات خودرو به کشور، تغییر چندانی بر تعدیل قیمت خودروهای چینی ایجاد نخواهد شد. چرا که در حال حاضر این خودروها رقیب اصلی خودروهای داخلی محسوب می‌شوند و همچنان بازارشان چه در بخش خرید و فروش خودرو دست دوم و چه خرید و فروش خودروهای صفر داغ است.

سود و زیان آزادسازی واردات خودرو

آذرماه ۱۴۰۰ بود که بودجه سال آینده تقدیم مجلس شد. بودجه‌ای که در آن خبری از آزادسازی واردات خودرو نبود، اما هنوز هم امید به آزادسازی همچنان برای بازار خودرو باقی است تا شاید دولت سیزدهم نظری بر بازار خودروهای خارجی بیاندازد و قیمت‌ها نیز به واسطه ورود خودروهای خارجی تعدیل شوند.
برخی کارشناسان و فعالان بازار خودرو بر این باورند که سود و زیان آزادسازی واردات خودرو  یکسان است.

مزایای آزادسازی واردات خودرو

• آرام شدن التهابات بازار خودرو

• قدرت انتخاب بالا برای گروه‌های مصرف

• در دسترس قرار گرفتن خودروهای با کیفیت بالاتر

• کاهش ۵۰ تا ۸۰ درصدی قیمت خودروهای خارجی

• ایجاد فضای رقابتی به دنبال تعادل در عرضه و تقاضا

معایب آزادسازی واردات خودرو

• ایجاد اختلاف نظر میان واردکنندگان و خودروسازان

• انحصار قیمت‌گذاری خودروهای خارجی از سوی واردکنندگان

• آماده نبودن زیرساخت‌های گمرکی برای آزادسازی واردات خودرو

واردات خودرو به ازای صادرات قطعه

برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۹، در راستای ساماندهی صنعت خودرو، طرحی را با نام «طرح تحول بازار و صنعت خودرو» به هیأت رئیسه مجلس تحویل دادند. از آنجا که واردات خودرو از سال ۱۳۹۷ ممنوع شده بود، نمایندگان تلاش می‌کردند به نحوی دوباره پای خودروهای وارداتی را به بازار خودرو کشور باز کنند.

بر اساس بند ۱۸ این طرح، هر فرد حقیقی یا حقوقی می‌توانست به شرط صادرات خودرو، قطعات خودرو، نسبت به واردات خودرو تمام برقی و هیبریدی یا واردات خودروی بنزینی یا گازسوز با برچسب انرژی ث (C) و بالاتر و شاخص ایمنی سه ستاره و بالاتر براساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش مالی صادرات خود اقدام کند.

این طرح در حالی مطرح شد که در آن زمان تعداد خودروهای ناقص به دلیل عدم وجود قطعه قابل توجه بود. همچنین تحریم‌ها مانع از صادرات خودروهای ایرانی به دیگر کشورها می‌شد. بنابراین به نظر می‌رسید چنین شرطی بیشتر سنگی بزرگ برای محقق نشدن واردات خودرو باشد.

این طرح در آبان سال ۱۴۰۰، با رای نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب شد اما تا سال ۱۴۰۱ همچنان به مرحله اجرا نرسید.

پس از قانونی شدن واردات مجدد خودرو در سال ۱۴۰۱، آیین‌نامه‌ای تحت عنوان آیین‌نامه واردات خودرو تدوین شد اما در هیچ یک از مفاد آن، خبری از شرط صادرات قطعه یا خودرو نبود.

گزارش: منیژه میرزایی