خودروهای برقی و هیبریدی در ایران، به ویژه در سالهای اخیر، به عنوان گزینههایی برای کاهش آلودگی هوا و صرفه جویی در سوخت، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند.
به گزارش پایگاه خبری خودروهای تجاری (سیونا)، اما در حالی که بسیاری از کشورها به سمت استفاده گسترده از این خودروها حرکت کردهاند، وضعیت در ایران همچنان با چالشهای بسیاری مواجه است. آیا در ایران این خودروها در حال حاضر یک انتخاب منطقی و مقرون به صرفه هستند یابیشتر به یک کالای لوکس تبدیل شدهاند؟
با وجود آنکه خودروهای برقی و هیبریدی در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یک گزینه اصلی برای حمل و نقل شهری و بین شهری شناخته میشوند، در ایران هنوز اینخودروها سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص ندادهاند. در حال حاضر، خودروهای برقی و هیبریدی بیشتر در دست افراد خاص و گروههای کوچک قرار دارد و بیشتر به عنوان گزینهای لوکس و گران قیمت در نظر گرفته میشوند.
یکی از دلایل محدود بودن تعداد این خودروها در خیابانهایایران، هزینه بالای خرید و محدودیتهای وارداتی است. اینخودروها به طور عمده وارداتی هستند و قیمتهای بسیاربالایی دارند که موجب میشود تنها بخش محدودی از جامعه توانایی خرید آنها را داشته باشند. علاوه بر این، تبلیغات و فرهنگسازی کافی برای افزایش آگاهی عمومی از مزایایخودروهای برقی و هیبریدی وجود ندارد.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که خودروهای برقی در ایران با آن رو به رو هستند، نبود زیرساختهای مناسب است. در بیشتر کلان شهرهای ایران، تعداد ایستگاههای شارژ عمومیبه شدت محدود است و بسیاری از مالکان این خودروها مجبورند از شارژ خانگی استفاده کنند که این خود موجب بهوجود آمدن مشکلاتی در آپارتمان نشینی میشود. نبود استاندارد واحد برای انواع شارژرها و عدم وجود ایستگاههایشارژ در جادهها نیز به یکی از دغدغههای مهم کاربران خودروهای برقی تبدیل شده است.
این مشکلات به ویژه برای افرادی که میخواهند خودروهایبرقی را به عنوان خودروی اصلی خود استفاده کنند، به چالشهای بزرگتری تبدیل میشود. برای بسیاری از افراد، امکان شارژ سریع و آسان خودرو در هر نقطه از شهر یا کشور وجود ندارد، که این به طور قابل توجهی استفاده از خودروهایبرقی را محدود میکند.
خدمات پس از فروش یکی دیگر از نگرانیهای جدی برایخریداران خودروهای برقی و هیبریدی در ایران است. بسیاری از مالکان این خودروها به دلیل مشکلات موجود در تامین قطعات یدکی و تعمیرات تخصصی، نگرانند که در صورت بروز مشکل برای خودرو، مجبور شوند مدتها منتظر تعمیرات بمانند. همچنین، هزینههای نگهداری و تعمیرات اینخودروها معمولا بسیار بالاتر از خودروهای معمولی است.
یکی از نگرانیهای مهم دیگر هزینه بالای تعویض باتریخودروهای برقی است. باتریها جزو گرانترین قطعات اینخودروها هستند و عمر محدودی دارند که این موضوع باعث میشود هزینه کلی مالکیت این خودروها بسیار بالا باشد. در نتیجه، این خودروها برای بسیاری از افراد به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی، یک گزینه اقتصادی به شمار نمیروند.
در شرایط فعلی، خودروهای هیبریدی به عنوان گزینهای میانهروتر و کاربردیتر برای مصرف کنندگان ایرانی در نظر گرفته میشوند. هیبریدیها برخلاف خودروهای برقی به طور کامل به شارژ وابسته نیستند و میتوانند با سوخت بنزین نیز به حرکت ادامه دهند. این ویژگی به ویژه در کشوری مانند ایران که زیرساختهای شارژ برای خودروهای برقی محدود است، مزیتی بزرگ به شمار میآید.
علاوه بر این، خودروهای هیبریدی معمولا از قیمت کمترینسبت به مدلهای کاملا برقی برخوردارند و به همین دلیل برایبسیاری از مصرف کنندگان ایرانی، گزینهای مقرون به صرفهتر و عملیاتیتر هستند. با این حال، همچنان خودروهایهیبریدی نیز چالشهای خود را دارند، از جمله هزینههایبالای تعمیرات و نگهداری، اما به شکل کلی برای شرایط فعلیایران مناسبتر به نظر میرسند.
برای بسیاری از مصرف کنندگان ایرانی، خودروهای برقی و هیبریدی جذابیتهای فنی زیادی دارند. ویژگیهایی نظیرشتاب نرم، سکوت در هنگام حرکت و استفاده از فناوریهاینوین، این خودروها را به انتخابی هیجان انگیز تبدیل کرده است. اما در عین حال، نگرانیهایی از قبیل هزینه بالایخرید، افت قیمت سریع، هزینههای نگهداری بالا و محدودیتدر دسترسی به خدمات پس از فروش، موجب شده این خودروها بیشتر به عنوان یک «خودروی لوکس» و نه انتخابی روزمره برای اکثریت مردم مطرح شوند.
در نهایت، خودروهای برقی و هیبریدی در ایران با وجود مزایای زیست محیطی و فناوریهای نوین، هنوز در بسیاریاز موارد به گزینهای لوکس و نه به انتخابی عملی برای عموم مردم تبدیل شدهاند. تا زمانی که زیرساختها، خدمات پس از فروش و سیاستهای حمایتی به درستی توسعه نیابند، اینخودروها نمیتوانند به جریان غالب بازار خودرو در ایران تبدیلشوند.
تا زمانی که دولت و نهادهای مسئول در زمینه توسعه زیرساختها، کاهش هزینههای مالکیت و حمایت از تولیدداخلی خودروهای برقی و هیبریدی اقدام نکنند، این خودروها همچنان نماد «آیندهای دست نیافتنی» خواهند بود. به طور کلی، خودروهای برقی و هیبریدی در ایران، با وجود پتانسیلهای خود، در شرایط فعلی بیشتر به یک انتخاب محدود برای گروههای خاص تبدیل شدهاند تا گزینهای عمومی و اقتصادی برای همگان.
گزارش: آزاده باقری
